«Հավատում ենք, որ վերադառնալու ենք Հադրութ». 15-ամյա Ժասմինն ու Բորիսը՝ Երեւանում իրենց ստեղծած քվեստի մասին
Հադրութցի 15-ամյա Ժասմին Հայրապետյանն ու Բորիս Վանյանը հավատում են, որ մի օր անպայման վերադառնալու են իրենց ծննդավայր: Իսկ մինչեւ այդ, հասցրել Երեւանում քցեստ կազմակերպել, Բորիսն էլ բիզնես նախագծեր է սկսել։
Ժասմինն ընտանիքի հետ բնակվում է Երեւանում, իսկ նրա զարմիկը՝ Բորիսը, Երեւան է տեղափոխվել պատերազմի ընթացքում: Հադրութցի պատանիներն որոշել են միավորել ուժերն ու քվեստ սենյակ բացել, որտեղ կհամախմբեն 6-14 տարեկան երեխաների: Քվեստն իրականացվում է Ժասմինի «Սուպեր Նռանե» գրքաշարի մոտիվներով:
«Եղբորս՝ Բորիսի հետ մի օր նստած մտածում էինք, թե ինչ նոր բան կարելի է անել, որ ամառը հետաքրքիր անցնի: Ես ծննդյանս օրը քվեստի էի գնացել ու դա ինձ շատ հետաքրքրել էր, առաջարկեցի քվեստ կազմակերպել: Հասկացանք, թե ինչ ենք ուզում անել. տարածքը կահավորեցինք Նռանեի տատիկի սենյակի նման, եւ երկու օր առաջ տեղի ունեցավ մեր առաջին քվեստը: Այն նախատեսված է 6-14 տարեկան երեխաների համար ու ամբողջովին «Սուպեր Նռանե» գրքի մոտիվներով է, հարցերը վերաբերում են ինչպես Հայաստանին, այնպես էլ՝ գրքին»,-NEWS.am -ի հետ զրույցում պատմել է Ժասմինը:
Ժասմինը զբաղվում է քվեստի ստեղծագործական մասով, իսկ տեխնիկական հարցերով՝ Բորիսը:
«Ժասմինը առաջարկեց կազմակերպել այս քվեստը, ես էլ համաձայնեցի միանալ գաղափարին: Օգնում եմ պատրաստել սենյակը, բաներներ եմ պատվիրել: Քվեստի նպատակը երեխաներին «Սուպեր Նռանե» գրքի հետ ծանոթացնելն է»:
«Սուպեր Նռանե» գրքի առաջին հատորը Ժասմինը սկսել է գրել 2018 թ-ին՝ հետագայում շրունակել պատմությունը:
««Սուպեր Նռանեն» ունի 3 հատոր՝ առաջին հատորը գրել եմ 11 տարեկանում՝ 2018-ին, այն փոքր-ինչ մանկական է, չարի ու բարու կռիվն է, երկրորդը գրել եմ 2020-ին՝ համավարակի ժամանակ, եւ գրքի իրադարձություններն էլ սերտորեն կապված են այդ իրադարձության հետ՝ չարագործը ուզում է թունավորել մարդկանց ու նրանցից խլել հույզերը, իսկ երրորդը սկսել եմ գրել պատերազմի շրջանում, որտեղ հերոսուհին իր հանգիստն է վայելում Շուշիում, եւ հանկարծ չար ուժերը հարձակվում են Շուշիի վրա ու սկսվում է պատերազմը: Նա փորձում է հասկանալ՝ ինչու այդպես ստացվեց, ու գալիս է եզրակացության, որ մարդիկ կորցրել են կարեւոր արժեքները…»:
Անդրադառնալով իր գրքի հերոսուհուն, պատանի հեղինակը նշում է՝ Նռանեի միջոցով փորձել է կերտել հայուհու կերպար, որի մեջ տեսնում է նաեւ իրեն.
«Գիրքը հայ սուպեր-հերոսուհու մասին է, որի անունը Նռանե է: Նա 16 տարեկանում հասկանում է, որ իր առաքելությունը հայրենիքը փրկելն է այն զավթել ցանկացող չար ուժերից: Այդպիսով, նա իր նպատակին հասնում է հայկական խորհրդանիշերի շնորհիվ, որոնք են՝ նռան հատիկները, ծիրանի կորիզը, դուդուկը եւ այլն: 11-ում չգիտեի, թե ինչու, բայց հիմա ես հասկանում եմ, որ, նույնիսկ, այդ շրջանում իմ մտքում ունեի հայ աղջկա մի կերպար, որը ես ինքս էի ուզում լինել ու, երեւի, հենց դա ինձ առաջ մղեց, որ ստեղծեմ այդ կերպարն ու զարգացնեմ այն»:
Առաջին քվեստն արդեն կայացած է, եւ ինչպես փաստում են Ժասմինն ու Բորիսը՝ երեխաների համար այն եղել է ոչ միայն ոգեւորիչ, այլեւ՝ ուսուցողական.
«Քվեստին մասնակցել են Արցախից տեղահանված երեխաներ, նաեւ նրանք, ովքեր կարդացել էին գիրքը: Ես նկատեցի, որ երեխաներին այն շատ դուր եկավ: Քվեստից հետո խաղեր խաղացինք, երեխաներն այնքան ոգեշնչված էին, որ ես էլ ընթացքում սկսեցի նրանց օգնել»:
Քվեստը կազմակերպելու հարցում պատանիներին աջակցել է Ժասմինի մայրը՝ գրող, սցենարիստ, «Հաջողակ կին» ՀԿ նախագահ Արփի Վանյանը:
«Ժասմինը «Սուպեր Նռանեի» երրորդ մասը գրել է պատերազմի օրերին... դաժան օրեր էին: Անընդհատ ինքն իրեն հարցնում էր՝ ինչո՞ւ է այդպես, ինչո՞ւ է աշխարհն այսքան անտարբեր: Ու մի օր եկավ ու ասաց՝ գիտե՞ս, ես իմ հարցերի պատասանը գտել եմ՝ հավանաբար աշխարհը լավ չի ճանաչում հային ու Հայաստանը: Ես, իրոք, հուզվեցի իր եզրակացությունից: Նա այդ պահին մի առաջարկ արեց, ասաց. կարծում եմ՝ սա յուրաքանչյուրիս մեղավորությունն է, ու ես ուզում եմ իմ կողմից դա շտկել՝ «Սուպեր Նռանեի» միջոցով նոր սերնդին պատմել, ներկայացնել հային ու Հայաստանը: Երբ ինքն ու Բորիսը որոշեցին քվեստ անել, ես այն ժամանակ չգիտեի էլ, թե քվեստն ինչ է: Բացատրեցին դրա բնույթն ու ես շատ հավանեցի գաղափարը: Երեխաներին տրամադրեցի այս տարածքն ու նրանք շատ արագ իրագործեցին այն: Ընդլայնման կարիք, բնականաբար, ունենք. դեռ այս փոքրիկ սենյակն է, այստեղ տասից ավելի երեխա չենք կարողանում տեղավորել: Եթե տարածքը մեծ լիներ, մասնակիցներն էլ ավելի շատ կլինեին, ցանկացողները շատ են: Մենք այստեղ հյուրընկալում ենք նաեւ Արցախից բռնի տեղահանված երեխաներին՝ բնականաբար անվճար: Նաեւ ուզում ենք սուպեր արշավներ կազմակերպել, ինչպես երեւանյան պուրակներում, այնպես էլ՝ շրջաններում»:
Բորիսը խոստովանում է՝ սկզբում դժվարությամբ է հարմարվել երեւանյան կյանքին, բայց փորձում է ապրել նոր ռիթմով: Երեւան տեղափոխվելուց անմիջապես հետո ձեռնամուխ է եղել իր առաջին բիզնեսի ստեղծմանը.
«Պատերազմից սկզբից 4 օր հետո եկել ենք Երեւան: Երբ եկա Երեւան, սկզբում ինձ համար հեշտ չէր՝ լեզուն լավ չգիտեի, բայց հետո սովորեցի ու հարմարվեցի: Դեռ փոքր հասակից ցանկանում էի ունենալ բիզնես, ու երբ եկա Երեւան, բիզնես բացեցի՝ օնլայն խանութի տեսքով: Այնտեղ վաճառվում է ամեն ինչ: Ինչ լավ ապրանք գտնում էի, դնում էի վաճառքի: Հիմա էլ եմ աշխատում խանութի շուրջ»:
Ստեղծագործելով ու բուռն աշխատանքով հադրութցի պատանիները փորձում են շարունակել կյանքը պատերազմից հետո՝ սրտում ու մտքում պահելով մի մեծ հույս՝ երբ էլ լինի՝ կվերադառնան Հադրութ.
«Ես գիտեմ, որ ես ունեմ հույս, ու երբ ես իմ հույսը կորցնեմ, այդ ժամանակ ես վերջնականապես Հադրութը կկորցնեմ: Չգիտեմ՝ ինձանից կախված չէ՝ այսպիսին կմնա իրավիճակը, թե ոչ, բայց իմ հոգու խորքում ես միշտ կհավատամ, որ թեկուզ տասը տարուց կվերադառնամ Հադրութ ու մեր տանը կլինի նույն ջերմությունը»,-նշում է Ժասմինը:
Կատարվածը Արփի Վանյանը համարում է թյուրիմացիություն, ու վստահ է՝ սա ընդամենը իրավիճակ է, որը ժամանակի ընթացքում պետք է շտկվի.
«Հադրութի թեման ինձ համար շատ ցավոտ է, դա իմ բաց վերքն է: Անպես չէ, որ ես տուն եմ կորցրել ու դրա մասին եմ խոսում: Դա իմ ծննդավայրն է, հայրենիքը, այնտեղ իմ ծնողների գերեզմաններն են: Ես հավատում եմ ու մեկ րոպե, անգամ, չունեմ կասկած, որ մենք հետ ենք վերադառնալու, որովհետեւ, եթե պատմության մեջ բարին չի հաղթում, ուրեմն՝ այդ պատմությունը չի ավարտվել: Այն, ինչ կատարվեց, ես համարում եմ թյուրիմացություն, պարզապես իրավիճակ, ու հավատում, որ մենք անպայման վերադառնալու ենք: Անկեղծ ասած՝ չեմ տեսնում այն ճանապարհը, թե ինչպես, բայց հավատում եմ...»: