Այսօր՝ 29 մարտի 2024թ., 00:00
Նյարդաբանները ուղեղում մի մեխանիզմ են հայտնաբերել, որը վերահսկում է երաժշտության տակ պարելու ցանկությունը ԱՄՆ առաջին տիկինը երեխաների համար գիրք է գրել իր կատվի մասին Եվրոպայում 11-ից 15 տարեկան գրեթե յուրաքանչյուր վեցերորդ երեխան կիբերհարձակման է ենթարկվում ԱՄՆ-ն 2024 թ. 228 մլն դոլար է հատկացրել Բալթյան երկրներին պաշտպանության համար Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Ապացույցներ են ձեռք բերվել, որ «Կրոկուս Սիթի Հոլ»-ի ահաբեկիչները կապ ունեն ուկրաինացի ազգայնականների հետ. ՌԴ Քննչական կոմիտե Կոռուպցիան այսօր իր սարդոստայնով տարածված է ամեն տեղ Երևանում թալանել են հայտնի «Զիգզագ» խանութը. հափշտակել են 5 մլն 500 հազար դրամի բջջային հեռախոս Crocus City Hall-ում ահաբեկչություն իրականացնողները եղել են թմրամիջոցների կամ հոգեմետ նյութերի ազդեցության տակ Հայաստանն աշխարհի աչքի առաջ վերածվում է Արևմուտքի վտանգավոր ծրագրերի իրականացման գործիքի. Զախարովա ԼՂՀ-ն «լուծարելու» փաստաթուղթն անօրինական էր, բայց դա հայրենակիցներին փրկելու միակ միջոցն էր․ Շահրամանյան Մանիպուլյացիա․ Կառավարությունը հարկատուների գումարները տվեց «Վեոլիա Ջուր»-ին, որ հարկատուների համար ջուրը չթանկանա Մեծ Պահք. Ավագ հինգշաբթի. Արարիչը ստեղծեց ձկներին ու թռչուններին ՀՀ-ն 300 հազար դոլարի օգնություն կտրամադրի Ճապոնիային երկրաշարժից տուժածների հումանիտար կարիքների բավարարման համար Հայկ Մարությանը կուսակցություն է հիմնում Արցախը երբևէ Հայաստանի համար վտանգ չի եղել, դա մանիպուլյացիա է իշխանությունը պահելու համար. Արցախի ԱԺ պատգամավորը՝ Փաշինյանի հայտարարության մասին Ցելոֆանե տոպրակները չհանվեցին, այլ թանկացան. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 190 ՔՊ-ականներն այլեւս առաջվանը չեն. նրանց սիրտը վախ է ընկել 92 մլն եվրո․ կառավարությունը դարձյալ վարկ է վերցնում Որքան են վճարել Հրաչուհի Ութմազյանին ու Համլետ Առաքելյանին՝ «Օսկար» մրցանակաբաշխությունը մեկնաբանելու համար Տավուշի հարցով իշխանությունը պահեստային տարբերակներ է նախատեսել Կոռուպցիայի կանխարգելման հանձնաժողովում քաոս է ՔԿ-ն մտել է դատարան և Մանվել Գրիգորյանի դատավոր դստերը օգնականի վերաբերյալ հարցեր է տվել Սեփական կամքով որոշել է հանձնել Տավուշի բնակավայրերը ՆԳ նախարարը քաղաքական լուրջ վրիպում է թույլ տվել Գուրգեն Արսենյանը ՔՊ-ից նեղացած է 15-օրյա ժամկետում տուգանքը վճարելու դեպքում կկիրառվի 30 տոկոսի նվազեցում. ՆԳՆ Զույգերը, որոնք միասին ալկոհոլ են խմում, ավելի երկար են ապրում միասին Ցուցարարները գոմաղբ են թափել ամերիկացի պաշտոնյաների տների մոտ Պեսկովը պատմել է «Крокус»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչությունից հետո Պուտինի անցկացրած անքուն գիշերվա մասին «Լյուկի կափարիչ» փոխելը՝ լուրի թեմա․ Քաղաքացիները ծաղրում են թաղապետարանին Արթուր Աբրահամ․ Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր Օրվա խորհուրդ Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է. «Հրապարակ» Սրանք անցան պլան Բ-ին. Գառնիկ Դանիելյան ՀՀ-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ-ն՝ Ադրբեջանի հայտարարություններին «Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից հետո լծվել է ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հարկադիր սնանկացման գործընթացին Օրենքի խախտմամբ աշխատանքից ազատվածներին նախարարությունները 436 մլն դրամ հարկադիր պարապուրդի գումար են վճարել Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ոսկերչության ոլորտի կասկածելի աճը շարունակում է «բարձր տնտեսական աճ» ապահովել Զախարովան՝ Ուկրաինային ադրբեջանական զենք մատակարարելու մասին՝ նման տեղեկությունները մանրակրկիտ ստուգվում են Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմալացնելու ու կրճատելու սեւեռումը հասել է Դիլիջան Տարածքներ զիջելը դե ֆակտո տարածքային փոփոխությունների է հանգեցնում․ Գևորգ Դանիելյան Մահացել է Արարատ Զուրաբյանի դուստրը Ինչու չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ Նախկին ԱԱԾ-ականները՝ Զվարթնոցից ռուս սահմանապահներին հանելու մասին «Ճակատագրական չաթը». ինչո՞ւ են հրաժարական տվել 4 դատավորները Թալիբները նախատեսում են քարկոծելով մահապատժի ենթարկել կանանց դավաճանության համար Հետազոտողները վերծանել են ացտեկների տեքստերը, որոնք պատմում են մայրաքաղաքի հիմնադրման և իսպանացիների ներխուժման մասին Գիտնականները արհեստական բանականության կիրառմամբ բարելավել են գարեջրի համը Իտալական լճում «առաջադեմ տեխնոլոգիաներով» կառուցված հնագույն նավակներ են հայտնաբերվել Մենք «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը չենք օգտագործում, այլ` երթուղի, որը Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները ՀՀ-ի Սյունիքի մարզով կապում է Նախիջևանի հետ․ Զախարովա Թիվ 130 դպրոցի՝ յուրացումների մեջ մեղադրվող տնօրենն ազատվեց աշխատանքից 29-ամյա երիտասարդը կալանավորվել է դանակով համաքաղաքացու սպանության փորձի և վերջինիս փեսային մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեղադրանքով Փնտրելու կարիք չկա, այդ մարդիկ Տավուշում սպասում են ձեզ. Գառնիկ Դանիելյանը՝ Ալեն Սիմոնյանին 153 մլն ռուբլի. ՌԴ-ում բանկի փոխնախագահին թալանել են սեփական բանկում Ոստիկանության պաշտոնատար անձ կաշառք է ստացել ապօրինի հատված փայտանյութի տեղափոխման դիմաց Crocus City Hall-ը գրավադրվել է Գազպրոմբանկում Ծեծկռտուք Արարատի մարզում՝ համայնքապետարանի աշխատակիցների մասնակցությամբ Crocus City Hall-ը՝ ահաբեկչությունից հետո Ես ավելի լավ ֆուտբոլ եմ խաղում, քան մեր հավաքականը. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 189 Ժխտողականներ Էրդողանն ու Նեթանյահուն ամոթաբար շահարկում են ցեղասպանություն եզրույթը՝ միմյանց մեղադրելու համար․ Սասունյան Ալիևը Փաշինյանին հանդիմանել է Վարդան Օսկանյանը արցախցիների հետվերադարձի վերաբերյալ բանակցություններ է վարում Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում Արևմուտքը Փաշինյանին զգուշացնում է Կարևորը արդյունքն է, իսկ այն բացասական է. Պետրակով 2 հարկի վերանորոգման համար ծախսվել է 55 մլն դրամ, իսկ ճանապարհների վրա՝ 0 Հնագետները պատմական բնահողի նմուշներում առաջին անգամ միկրոպլաստիկ են հայտնաբերել ԱԱԾ մեկուսարանը կփակվի, նոր ՔԿՀ է ստեղծվում Ավելի ու ավելի ենք մոտենում այն կետին, որտեղ կործանարար քաոսն անխուսափելի է․․․ Մհեր Մելքոնյան Մահացել է Արթուր Աբրահամի հայրը Ներքին խմբում գրված հայհոյանքները հավանելու դնելու համար դատավորը հեռացավ համակարգից Կտրականապես դեմ ենք Կոնսերվատորիան այլ ԲՈւՀ-ի հետ միավորելուն. ԿԳՄՍՆ-ին դիմում է փոխանցվել «Զանգեր»-ի մոտակայքում ձյան և մերկասառույցի պատճառով բեռնատարներ էին արգելափակվել, օգնության են հասել փրկարարները Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով ձերբակալվածների ցուցմունքները հաստատել են ուկրաինական հետքը Թուրքական լրատվամիջոցները մանրամասներ են հայտնել «Crocus»-ի ահաբեկչության մեջ մեղադրվողների՝ Ստամբուլում գտնվելու մասին Արդյոք Գուրգեն Արսենյանը վայր կդնի մանդատը Լեմկինի ինստիտուտը հանրությանը կոչ է արել համոզել Ալիևի ռեժիմին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին
Հարցում

ՍԴ-ն իրավասու է քննել իրեն վերաբերող հարցեր․ Գոռ Հովհաննիսյան

Սահմանադրական դատարանն անհրաժեշտաբար իրավասու է ստուգել ՍԴ դատավորների պաշտոնավարումը դադարեցնելու մասին սահմանադրական փոփոխության համապատասխանությունը գործող Սահմանադրության անփոփոխելի դրույթներին։ Այս մասին Ֆեյսբուքի իր էջում գրել է սահմանադրագետ Գոռ Հովհաննիսյանը։

«„Nemo iudex in sua causa” = «Ոչ ոք չի կարող լինել դատավոր սեփական գործով»

Այն սկզբունքը, որ ոչ ոք չի կարող իր սեփական գործով լինել դատավոր, պատկանում է իրավական պետության հիմնարար սկզբունքներին։ Արդարադատության էությունն է, որ այն իրականացվի գործի հետ կապ չունեցող երրորդ անձի կողմից անձնային ու առարկայական անկախության հիման վրա:

Գործո՞ւմ է արդյոք այս սկզբունքն անսահմանափակ ձևով նաև Սահմանադրական դատարանի համար։

ՀՀ ՍահմԴՕ 16-րդ հոդվածի 1-ին մասը (iudex inhabilis) երաշխավորում է դատավորների չեզոքությունը սահմանադրական դատավարությունում։ Գերմանիայի Դաշնային ՍԴ-ն իր բազմաթիվ որոշումներում բազմիցս ընդգծել է, որ ՍԴ դատավորների կանխակալության վերաբերյալ կասկածի համար պետք է գործի շատ ավելի խիստ մասշտաբ, քան քրեական կամ քաղաքացիական դատավարությունում: Այս տեսնակյունից ՀՀ ՍահմԴՕ 16-րդ հոդ․ 1-ին մասում սպառիչ թվարկված հիմքերը պետք է մեկնաբանվեն չափազանց նեղ՝ հաշվի առնելով սահմանադրական վարույթների առանձնահատկությունները։

Պատճառներից մեկն այն է, որ սահմանադրական դատավարությունում գործի քննությունից հեռացված դատավորի տեղը մեկ այլ դատավոր չի կարող զբաղեցնել, ուստի ՍԴ դատավորներին բացարկ հայտնելու հեշտության արդյունքը կլինի այն, որ յուրաքանչյուր հաջող բացարկը կփոքրացնի դատարանի կազմը, և արդեն շատ քիչ հաջող բացարկները կհանգեցնեն դատարանում քվորումի բացակայության։ Հետևաբար, առկա է վտանգ, որ կոնկրետ գործերով նպատակադրված բացարկներ հայտնելու միջոցով դատարանի կազմը կարող է ենթարկվել մանիպուլյացիայի։ Ու հենց նման փորձի մենք արդեն ականատես եղել ենք։ Ուստի ՀՀ ՍահմԴՕ 16-րդ հոդ․ 1-ին մասը պետք է նպատակաբանորեն նվազեցվի, երբ դատավորներից մեկին կամ մի քանիսին բացարկ հայտնելն ակնհայտորեն հուշում է նման չարաշահման մասին։ Միայն այսպես կարելի է թույլ չտալ, որ էականորեն վնասվի ՍԴ-ի գործունակությունը։

Այդ պատճառով ՍԴ դատավորների պարագայում դատավարության ելքով ընդհանուր շահագրգռվածությունը կողմնակալության վերաբերյալ կասկածի հիմք չէ։ Այս մոտեցումը հաշվի է առնում այն հանգամանքը, որ հատկապես իրավանորմերի վերահսկողության և անհատական դիմումի վարույթներում ընդունվում են որոշումներ, որոնք, օրենքների ընդհանուր և վերացական բնույթի պատճառով, վերաբերում են անորոշ թվով անձանց և անորոշ թվով դեպքերի։ Օրինակ՝ որևէ հարկատեսակի մասին ՍԴ որոշումը վերաբերում է յուրաքանչյուր պոտենցիալ հարկ վճարողի։ Եթե, օրինակ, ՍԴ-ի որոշման անմիջական ազդեցությունն առանձին դատավորի հարկային պարտավորությունների վրա համարվի կանխակալության հիմք, ապա ՍԴ-ն ընդհանրապես չի կարողանա ստուգել Հարկային օրենսգրքի սահմանադրականությունը, որովհետև բոլոր դատավորները հարկեր վճարելու իրենց պարտականության պատճառով կլինեն կանխակալ։

Նույնը վերաբերում է ամուսնաընտանեկան, ժառանգման և իրավունքի այլ ոլորտների հետ կապված հարցերի քննությանը։ ՍԴ դատավորները չպետք է քննեն, օրինակ, նաև կրոնի ազատությանն առնչվող հարցեր, որովհետև նրանցից յուրաքանչյուրն ինչ-որ կրոնի դավանորդ է կամ էլ հենց ոչ ու հենց այդ պատճառով կանխակալ կարծիք ունի ցանկացած այլ կրոնի վերաբերյալ։ ՍԴ որոշումների սկզբունքային բնույթի պատճառով նրա դատավորների կանխակալության վերաբերյալ կասկածի համար չափազանց խիստ մասշտաբ կիրառելն անհրաժեշտ է անխափան սահմանադրական արդարադատություն ապահովելու համար։

Այն հարցին, թե արդյոք ՍԴ-ն իրավասու է քննել իրեն վերաբերող հարցեր, պետք է տալ դրական պատասխան։ ՍԴ-ն Սահմանադրության նորմերը վերջնական պարտադիր ուժով մեկնաբանելու իրավասություն ունեցող միակ մարմինն է։ Իբրև Սահմանադրության պահապան, ՍԴ-ն իրավասու է մեկնաբանել Սահմանադրության ցանկացած նորմ, այդ թվում՝ ՍԴ-ին վերաբերող սահմանադրական նորմերը։ Հակառակ դեպքում նա չէր կարողանա ստուգել, օրինակ, ՍԴ մասին օրենքի համապատասխանությունը Սահմանադրությանը, որովհետև այդ օրենքն ամբողջությամբ վերաբերում է հենց իրեն։ Բայց արդեն իսկ պրակտիկայում ՍԴ-ն մի քանի անգամ քննության է առել ՍԴ մասին օրենքի սահմանադրականության հարցը, ու դա ոչ ոքի մոտ ՍԴ դատավորների անաչառության վերաբերյալ կասկած չի հարուցել։

Ասվածն ամբողջությամբ վերաբերում է նաև սահմանադրական փոփոխությունների սահմանադրականության ստուգման վարույթին։ Այս վարույթում ՍԴ-ն ստուգում է սահմանադրական փոփոխությունների նախագծում ամրագրված դրույթների համապատասխանությունը բացառապես Սահմանադրության անփոփոխելի նորմերին՝ 1-ին, 2-րդ և 3-րդ հոդվածներին։ Ու քանի որ այս վարույթում ընդունվող որոշումը նույնպես ունի սկզբունքային բնույթ սահմանադրական փոփոխությունների ընդհանուր ու վերացական գործողության պատճառով, ուստի այդ որոշման ազդեցությունը ՍԴ դատավորների վրա նրանց կանխակալ վերաբերմունքի առնչությամբ կասկածի հիմք չէ։

Եվ վերջապես, եթե մենք պնդենք, թե այնուամենայնիվ ՍԴ-ն չպիտի իրավունք ունենա մեկնաբանելու իրեն վերաբերող սահմանադրական նորմերը, ապա բոլոր դեպքերում անհրաժեշտ է մի ատյան, որը դա կանի։ Այդ անհրաժեշտությունն անմիջականորեն բխում է Սահմանադրության գերակայության սկզբունքից։ Գերմանիայի Դաշնային ՍԴ նախկին նախագահ պրոֆ․ Լիմբախն ասում է․ «Սահմանադրության գերակայության սկզբունքի մասին գաղափարի հետ նույն պահին ծնվել է նաև սահմանադրական արդարադատությունը։ Որովհետև հենց այդ պահից պետք էր պատասխանել այն հարցին, թե ինչպես պետք է վերահսկել, թե արդյոք օրենքները, դատական ակտերը և գործադիր իշխանության գործողությունները համահունչ են Սահմանադրությանը»։ Սահմանադրության գերակայությունը ոչ մի գրոշ չարժե, եթե չպիտի լինի Սահմանադրության խախտումներն ստուգելու ու դրանք վերացնելու հնարավորություն։

Եթե մենք թույլ չտանք, որ ՍԴ-ն ինքը քննի իրեն վերաբերող գործեր, ապա պարտադիր պիտի ստեղծենք այդ գործերը քննող մեկ այլ ատյան, որը Սահմանադրությամբ կստանա այդ իրավասությունը։ Բայց հենց նույն պահին կծագի նույն հարցն այդ ատյանի առնչությամբ․ իրավունք պիտի ունենա՞ այդ ատյանը որոշում ընդունելու ինքն իր հարցով։ Բնականաբար հետևողականությունը պահանջում է մերժել այդ հնարավությունը, քանի որ նա կունենա կանխակալ վերաբերմունք, եթե քննի իրեն վերաբերող հարցեր։ Ուստի մեզ անհրաժեշտ է ևս մեկ ատյան, որը Սահմանադրությամբ կստանա այդ նախորդ ատյանի լիազորությունների վերաբերյալ գործեր քննելու իրավասություն։ Ու կրկին նույն հարցը կառաջանա այս նոր ատյանի առնչությամբ, ու մեզ պետք կլինի ևս մի նոր ատյան, ևս մեկը, ևս մեկը․․․ Եթե մենք չենք ուզում, որ ինչ-որ մի ատյան քննի իրեն վերաբերող գործեր, ապա մենք անհրաժեշտաբար կունենանք ատյանների անվերջ շարան։ Գիտության մեջ այս փաստարկը կոչվում է դատական ատյանների շարան ad infinitum = մինչև անվերջություն։

Քանի որ սա խելագարություն է, ուստի այդ ատյաններն ի վերջո ինչ-որ մի տեղ պիտի կանգ առնեն։ Ու հայ սահմանադիրը այլ երկրների սահմանադիրների նման կանգ է առել հենց ՍԴ-ի վրա։ ՍԴ-ն անհրաժեշտաբար իրավասու է ստուգել ՍԴ դատավորների պաշտոնավարումը դադարեցնելու մասին սահմանադրական փոփոխության համապատասխանությունը գործող Սահմանադրության անփոփոխելի դրույթներին։ Ուրիշ տարբերակ չկա»,-նշել է նա:

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan