Նա սիրում էր բոլորին
Դավիթ Սանասարյանը հրեշտակների կառավարության ամենավառ ներկայացուցիչն է, առնվազն առաջին հնգյակում է։ Այլոց հանդեպ ուներ առավելություն, որովհետեւ ի պաշտոնե զբաղվում էր կոռուպցիոներներ բացահայտելով։ Բայց, որպես նոր իշխանության ներկայացուցիչ, ուներ չափազանց պարզունակ պատկերացումներ պետական համակարգի, պետական գործառույթների եւ ներիշխանական գործընթացների մասին։
Ու քաշվեց։ Բայց խնդիրն այն է, որ քաշեց շատերին։ Նա հետհեղափոխական Հայաստանում նոր էջ բացեց։ Առայժմ սա նեղ շրջանակ է ընկալում, բայց որոշ ժամանակ անց պարզ կդառնա բոլորին։ Հետագա զարգացումների տարբերակները մի քանիսն են, որոնցից ոչ մեկը սակայն, իշխանության համար շահեկան չէ։
Տարբերակ 1. Վանեցյանը ճիշտ էր
Եթե ապացուցվում է մեղադրանքը, Դավիթ Սանասարյանն ազատվում է աշխատանքից ու հայտնվում բանտում։ Փաշինյանն ու իր նեղ շրջանակի թիմակիցները կասեն, սա իրենց ձեռբերումն է, որ արտոնյալներ չկան։ Դավիթ Սանասարյանի թիմակիցները կդառնան Վանեցյանի բացահայտ թշնամիները եւ հոգու խորքում կատեն Փաշինյանին։ Շատ կարեւոր են որոշ ճշգրտումներ՝ Դավիթ Սանասարյանի թիմակիցներ ասելով հասկանում ենք նախկին քաղաքացիականների համակարգը, որոնք տիրապետում են ռեսուրսների եւ ուղղորդվող քաղակտիվության նրբություններին։ Իսկ դա նշանակում է, որ Վանեցյանը հայտնվելու է նրանց ուժեղ ճնշման տակ, իսկ Փաշինյանն ու նրա նեղ թիմը՝ նրանց ուժեղ մոնիտորինգի տակ։ Եւ որսալու են նրանց ցանկացած վրիպում՝ առաջին հերթին կոռուպցիոն։
Այս պայմաններում Վանեցյանին մնում է մեկ բան՝ շարունակել այս թեւի բացահայտումները եւ վնասազերծումը։ Միայն այդպես նա կարող է մնալ ուժեղ եւ անձեռնմխելի։ Մնացած ցանկացած տարբերակում Վանեցյանը շանս չունի։ Այդ պարագայում էլ ցանկացած նոր բացահայտում ուղղակի արժեզրկելու եւ դելիգիտիմացնելու է նոր իշխանություններին։
Տարբերակ 2. Վանեցյանը սխալվեց
Եթե չապացուցվի Դավիթ Սանասարյանի մեղքը ու նա արդարացվի եւ շարունակի պաշտոնավարել, ապա ձեւավորվելու է հակասական իրականություն։ Մի կողմից՝ կտրուկ թուլանում են Վանեցյանի դիրքերը իշխանության մեջ, նա փաստորեն պարտվում է ներիշխանական գործընթացներում, մյուս կողմից՝ բարձրանալու է Վանեցյանի վարկանիշը հասարակության մեջ, որովհետեւ նա փորձեց բացահայտել նոր կոռուպցիոներներին, բայց չթողեցին։ Արդար ոստիկանը ֆիլմի սկզբներում միշտ պարտվում է...։ Եւ վերջապես՝ կձեւավորվի ճնշող հանրային մթնոլորտ, որ Փաշինյանը չթողեց դատել իր ընկերոջը։ Իսկ սա արդեն լրիվ այլ խոսակցություն է։
Տարբերակ 3. Սա միայն սկիզբն է
Կա օբյեկտիվ իրականություն, որի ազդեցությունից խուսափել հնարավոր չէ։ Երկրում դժգոհությունները գնալով մեծանում են, սոցիալական լարվածությունն ավելի ագրեսիվ է դառնում։ Հանրային տրամադրությունները փոխվում են։ Սա այն պահն է, երբ իշխանության մեջ առկա լուրջ մարդիկ սկսում են զգալ անհրաժեշտ փոփոխությունների անխուսափելիությունը։ Սա նաև այն պահն է, երբ իշխանությունից դուրս գտնվող ազդեցիկ կենտրոնները եւ իշխանության մեջ գտնվող լուրջ շրջանակները սկսում են «անհանգստանալ միասին»։
Բայց սա այն փուլն է, երբ բոլոր խաղացողները, այդ թվում՝ դրսի, սկսում են ակտիվացնել իրենց շրջանակներին։ Ու այդ ժամանակ հանկարծ կվերակենդանանան նախկին քաղհասարակության ուժերը, որոնք արդեն մեկ տարի է խուլ ու համր են, ինքնուրույնության ամբիցիաներ կսկսեն դրսեւորել այսօրվա վարչապետի շնորհիվ ձեւավորված քաղաքական դեմքերը ու կփորձեն դիրքավորվել նրա ստվերից դուրս։ Այս փուլը բնորոշվում է «բոլորը բոլորի դեմ» ու պատահականության չափազանց մեծ հավանականությամբ։
Տարբերակ 4. Մեզ մոտ կոռուպցիա չկա
Իշխանությունը կարող է հաշվարկել բոլոր ռիսկերը եւ կոնսոլիդացված որոշում կայացնել՝ «մեր իշխանության մեջ կոռուպցիա չկա» եւ արգելել յուրայինների հետապնդումը։ Բայց սա կլինի կարճատեւ դադար՝ ոչ ավելին։ Կհիշեցնի հայտնի արտահայտությունը՝ «Սովետական Միությունում սեքս չկա»։
Դրանից, միեւնույն է, ներիշխանական խմորումները չեն դադարի, ներպետական իրականությունը չի փոխվի, խնդիրները չեն վերանա։ Իսկ դրսից նոր իշխանության «հակակոռուպցիոն մոնիտորինգը» միայն կուժեղանա։ Միեւնույն է, Դավիթ Սանասարյանի գործով ջինը բաց է թողնված։ Իսկ ուժեղ մոնիտորինգը սովորաբար հանգեցնում է կամ բացահայտումների, կամ լեգենդների, որը մեծ հաշվով, նույն հանրային էֆեկտն է ունենում։
Տարբերակ 5. Մեկ յուրայինի դիմաց՝ 10 նախկին
Գերմանացիներն այդպես էին գործում պարտիզանների դեմ պայքարում։ Եթե իշխանությունը քաղաքական որոշում կայացրեց, որ չի պահելու կոռուպցիայի մեջ իր բացահայտված յուրայիններին, ապա կարող է գնալ նախկինների հանդեպ ճնշումներն ուժեղացնելու ճանապարհով։ Սա մի կողմից թույլ կտա շեղել ուշադրությունն իր վրայից, մյուս կողմից՝ ցույց տալ, որ կոռուպցիայի հարցում ներկա-նախկին չկա։ Առաջին հայացքից սա կարող է իշխանությունների համար շահեկան մոդել թվալ, բայց սա իրականում բերելու է երկրում ընդհանուր վիճակի եւ մթնոլորտի կտրուկ վատացմանը, տնտեսական եւ սոցիալական կտրուկ լարվածությանը, եւ իհարկե, հանգեցնելու է ավելի վատ իրականության։
Տարբերակ 5. Դավիթ Սանասարյանի դասերը
Կա տարբերակ, որ այսօրվա իշխանությունները՝ փողոցից աշխատասենյակներում հայտնվածները, անեն հետեւություններ։ Դառնան ավելի զուսպ, ընդունեն, որ իրենցից առաջ էլ եղել է կյանք, դուրս գան փրկիչների եւ սրբերի ինքնաներշնչվածությունից։ Փոխվի մթնոլորտը երկրում, գիտակցվի, որ մարդ բռնելը կամ դրա սպառնալիքը ամենամեծ ձեռքբերումը չէ պետության համար, եւ կան շատ ավելի կարևոր գործեր։ Սա կբերի լրիվ այլ մթնոլորտի, որտեղ ներքին չարությունը կմեղմվի, իշխանությունը կստանա ժամանակ, իսկ հատուկ ծառայությունները կկենտրոնան իրենց հիմնական ֆունկցիաների վրա։
Հակոբ Ասատրյան
Top-News.am
Հրատապ այց․ ինչո՞ւ է Երևան գալիս ամերիկացի սկանդալային իրավապաշտպանը
Զբոսաշրջիկների ամրագրումները չեղարկած հյուրանոցի դեմ վարույթ է հարուցվել
Հրապարակվել է Փաշինյանի և Ալիևի միջև ստորագրված հռչակագրի տեքստը
Լեւոն Տեր-Պետրոսյանի արձագանքը հայ-ադրբեջանական հռչակագրի վերաբերյալ
Պուտինը նշել է պատերամզը դադարեցնելու իր պայմանը
Իշխանությունները որոշել են ներս չթողնել ամերիկացի փաստաբանին
Ինչու է Սոֆի Դևոյանի հարսանիքի կադրերում բացակայում ամուսնու ընտանիքը
Գեներալ-լեյտենատի ուսադիրներ կրող անձը ձգտում է վաղեմության ժամկետը անցնելու հիմքով խուսափել պատիժը ...
Նախարարը կաթված է ստացել ուղիղ եթերում (տեսանյութ)
Բանաձեւը, որի շուրջ Վաշինգտոնում եկանք համաձայնության, առաջարկել ենք նաեւ ՌԴ-ին, բայց չհաջողեց