Երկրագունդը վերջին 20 տարում թեքվել է 80 սանտիմետրով․ ի՞նչն է պատճառը
«Երկրի պտտման բևեռն իրականում շատ է փոխվում: Մեր ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ կլիմայի հետ կապված պատճառներից ստորերկրյա ջրերի վերաբաշխումն ամենամեծ ազդեցությունն ունի Երկրի պտտման բևեռի տեղաշարժի վրա»: Գիտնականները մտահոգություն են հայտնել, որ նման ազդեցությունները երկար ժամանակ թերագնահատված են եղել:
Ջրային զանգվածների վերաբաշխումն ազդում է Երկրի պտույտի առանցքի վրա, որը նման է պտտվող գագաթին քաշ ավելացնելուն. նույնիսկ զանգվածի փոքր փոփոխությունը կարող է էապես ազդել շարժման հետագծի վրա: 2016-ին ՆԱՍԱ-ի ուսումնասիրությունն առաջին անգամ պարզել է, որ ջրի շարժումը ցամաքի և օվկիանոսների միջև ազդում է մոլորակի պտույտի վրա: Այնուամենայնիվ, միայն նոր ուսումնասիրությունն է տվել քանակական ճշգրիտ տվյալներ:
«Ես շատ ուրախ եմ, որ մենք կարողացանք բացատրել պտտվող բևեռների տեղաշարժի նախկինում չպարզված պատճառը։ Մյուս կողմից, որպես Երկրի բնակիչ և հայր, ես անհանգստացած և զարմացած եմ, որ ստորերկրյա ջրերի արտամղումը ծովի մակարդակի բարձրացման ևս մեկ աղբյուր է», - ասել է Սեոն:
Վարկածը ստուգելու համար հետազոտողներն օգտագործել են համակարգչային մոդելավորում՝ համեմատելով մոլորակի վրա ջրի զանգվածի վերաբաշխման մի քանի սցենար: Միակ տարբերակը, որը ճշգրիտ համընկել է դիտարկված բևեռների տեղաշարժի տվյալներին, եղել է այն մոդելը, որը հաշվի էր առնում 2150 գիգատոն ստորերկրյա ջրերի վերաբաշխումը:
«Նրանք քանակական կողմից են գնահատել ստորերկրյա ջրերի արտամղման ազդեցությունը բևեռային հատվածի շարժման վրա, և պարզվեց, որ դա բավականին նշանակալի է»,- ասել է ՆԱՍԱ-ի Ռեակտիվ Շարժման Լաբորատորիայի (JPL) գիտնական Սուրենդրա Ադհիկարին։
Որոշ շրջաններից ջրի շարժումն առանցքային դեր է խաղում Երկրի պտույտի առանցքի փոփոխության հարցում: Ամենամեծ ազդեցությունը գալիս է միջին լայնություններից ջրի զանգվածների վերաբաշխումից, ինչպիսիք են Հյուսիսային Ամերիկայի արևմտյան հատվածը և հյուսիսարևմտյան Հնդկաստանը, որտեղ ոռոգման և կենցաղային կարիքների համար ստորերկրյա ջրերի ինտենսիվ օգտագործումը հանգեցրել է մոլորակի զանգվածային հավասարակշռության զգալի փոփոխությունների, քանի որ ստորերկրյա ջրերը ի վերջո թափվում են օվկիանոսներ։
Թեև նման շարժումների ազդեցությունները միայն վերջերս են ուսումնասիրվել, պատմական տվյալների վերլուծությունը կարող է բացահայտել երկարաժամկետ միտումները և ավելի լավ պատկերացում ապահովել գլոբալ գործընթացների վրա ստորերկրյա ջրերի ազդեցության վերաբերյալ: Սա կարող է օգնել էկոլոգներին և բնապահպաններին մշակել ավելի արդյունավետ ռազմավարություններ՝ դանդաղեցնելու ծովի մակարդակի հետագա բարձրացումը և լուծելու կլիմայական այլ մարտահրավերները: Կարևոր է, որ հետագայում անհրաժեշտ փոփոխությունները իրականացվեն հետևողականորեն և ճիշտ։Սա կարող է օգնել էկոլոգներին և բնապահպաններին մշակել ավելի արդյունավետ ռազմավարություններ՝ դանդաղեցնելու ծովի մակարդակի հետագա բարձրացումը և լուծելու կլիմայական այլ մարտահրավերները: