Այսօր՝ 19 մարտի 2024թ., 00:00
Արեւադարձային օվկիանոսում 45 միլիոն տարեկան կղզի է հայտնաբերվել 105 տրիլիոն նիշով հաշվարկված Պի թիվը գերազանցում է համաշխարհային ռեկորդը Էլեկտրական Mercedes-Benz Vision EQXX-ը մեկ լիցքավորմամբ հեռավորության ռեկորդ է սահմանել Աշխարհի ամենաուժեղ ծովային ալիքը սպանել է մոտ 7000 կետ Պիտի թողնեք ռադներդ քաշեք. Աննա Մկրտչյանը՝ ՔՊ-ականներին Ինչ է քննարկվել ՔՊ խմբակցության փակ նիստում 2024-ին Ուկրաինայում հակամարտությունը կարգավորելու հիմք չկա. կա դրա տարածման վտանգ. Ֆիդան Հայտնի է Սյունիքում 4 մարդու կյանք խլած ավտովթար-հրդեհի զոհերի ինքնությունը. Վարորդը ոստիկանության աշխատակից էր Փաշինյանի հայտարարությունը Ադրբեջանի հետ պատերազմի սպառնալիքի մասին Ռուսաստանի հետ կապված չէ ՆԳՆ-ն 89 հատ թանկարժեք ժամացույց է գնել Մարտի 30-ից հայկական բանկերի մեծ մասը կդադարեցնի ռուսական «Միր» քարտերի ընդունումը ԱԺ-ն մոտ 5 միլիոն դրամ՝ օրացույցների և օրագրերի համար Ցանկացած հրեա, որը ձայն է տալիս դեմոկրատներին, ատում է Իսրայելը. Թրամփ Փաշինյանի այցին հնարավոր է հաջորդի Շիրակի մարզպետ Մուշեղ Մուրադյանի պաշտոնանկությունը ԵՄ արտգործնախարարները վերահաստատել են իրենց աջակցությունը Հայաստանին. Ստանո ՀՀ-ի համար ըմբռնելի է էքսկլավ, անկլավների հարցն ավելի ուշ դիտարկելու մոտեցումը․ փոխվարչապետի գրասենյակ «Իմ քայլը» հիմնադրամը բարեգործականի անվան տակ կորզում է գումարներ` ապա դրանց «անմեղ» ձևով տիրանում Այդ գաղափարն առաջարկողները չունեն հետագիծ ո՛չ կրթության մեջ, ո՛չ գիտության․ Ատոմ Մխիթարյան ԱԺ-ն գումարել է իր նիստերը. օրակարգում է ԵՄ դիտորդական առաքելության հետ համաձայնագրի վավերացման հարցը (տեսանյութ) ՀՀ իշխանություններն իրականում չեն պատրաստվում խզել ՌԴ-ի հետ որեւէ միջպետական պայմանագիր Քաղաքական հայտ ներկայացնելուց առաջ Կարապետյանը իրեն առնչվող հարցերի պետք է պատասխանի․ Մուրազի ՆԱՏՕ-ն ցանկանում է ադրբեջանական բանակը հասցնել դաշինքի չափանիշներին և «հասնել խաղաղության Երևանի և Բաքվի միջև» Օրվա խորհուրդ Սա զորբա, տգիտության ձեռագիր է․ պատգամավորը՝ ակադեմիական քաղաքի մասին Ինչպե՞ս և ինչո՞ւ է էլեկտրոնային դեղատոմսերի ներդրման որոշումը խախտում բժշկական գաղտնիքի իրավունքը Լյուքս դասի տիեզերական ճամփորդություններով զբաղվող ընկերությունը ուղևորներին կես միլիոն դոլարանոց ուտեստ կառաջարկի Rolls-Royce Ghost-ը «թոշակի կանցնի». նրան կփոխարինի նոր Alpina սեդանը Որքան կնստի ամեն մի ծառը Երեւան քաղաքի վրա. Բեգոյանը մանրամասներ հայտնեց Քնած մարդկանց ուղեղը հասկանում է արտաբերված բառերի իմաստը. գիտնականներ Հարի Քեյնը վնասվածք է ստացել Տավուշի նախկին մարզպետ Հովիկ Աբովյանը Հայաստանին կփոխանցի ավելի քան 608 մլն 634 հազար դրամ Նրա հետ վաղուց չեն բանակցում, այլ՝ պահանջում են. Արշակ Կարապետյանը հակադարձում է Նիկոլ Փաշինյանին Արագածոտնում ձյան առատ տեղումներ են (տեսանյութ) Ռուսական ընտրություններն ակնհայտորեն ոչ ազատ էին, ոչ արդար. Սպիտակ տուն Հռոմի պապ, Կիմ Չեն Ըն, Մադուրո. ովքեր են շնորհավորել Պուտինին Ոստիկանությունը հորդորում է կապել ամրագոտիները, այլապես՝ կտուգանեն ԵՄ Խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցության հարցը «Ցեղասպանության հակադարձում. Արցախի հայերի իրավունքների և անվտանգ վերադարձի ապահովում» խորագրով քննարկում ԱՄՆ Կոնգրեսում Սպասվող առատ տեղումներից չբողոքեք, մեզ ջուր է պետք․ Գագիկ Սուրենյան Առանց միջազգային արդարադատության հնարավոր չէ հասնել կայուն ու տևական խաղաղության. հայտարարություն 2023-ի սեպտեմբերից Հայաստանը լքած 7 825 արցախցիներ չեն վերադարձել. նոր տվյալներ Պուտինը հայտարարել է, որ համաձայն է եղել Նավալնիի փոխանակմանը Ադրբեջանցիներն ավերել են գետավանցի ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը «Ֆեներբահչեի» ֆուտբոլիստների եւ «Տրաբզոնսպորի» ֆանատների բախումը (տեսանյութ) Մոլդովայում ձերբակալել են ՌԴ դեսպանատունը հրկիզելու փորձ կատարած տղամարդուն Հարբած կինը կապված սավաններով փորձել է իջնել 4-րդ հարկից, սակայն վայր է ընկել և մահացել Մարսի մակերեսին միլիարդավոր խառնարանների ձևավորման համար մեկ երկնաքար է պատասխանատու Կլիմայի ակտիվիստները խափանել են Հռոմի հայտնի մարաթոնը՝ «մահաբեր ամռան» մասին նախազգուշացնելու համար Շիրակի մարզում, Ապարանի տարածաշրջանում և Ջերմուկում ձյուն է տեղում Հնագետները հայտնաբերել են, թե որտեղ է խորտակվել 17-րդ դարում անհետացած բրիտանական լեգենդար ռազմանավը Գերմանիայի նախագահը չի շնորհավորի Պուտինին նախագահական ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ․ Գերմանիայի նախագահի մամուլի քարտուղար Մեդվեդևը շնորհավորել է Ռուսաստանի թշնամիներին ընտրություններում Պուտինի հաղթանակի կապակցությամբ Մարտի 20-ի հանրահավաքը որևէ առնչություն չունի արցախյան ու հայաստանյան քաղաքական ուժերի հետ. Արտակ Բեգլարյան Այսօր մենք Հայաստանի հետ խաղաղ բանակցությունների ակտիվ փուլում ենք․ Ալիև Մարտունեցիներն ընդդիմադիր պատգամավորների հետ քննարկել են անվտանգային իրավիճակը Ստոլտենբերգ. Մենք հույս ունենք Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կայուն խաղաղության հասնել Օրվա խորհուրդ Քիրբի. Ուկրաինացիները նահանջում են պաշտպանության երկրորդ և երրորդ գիծ Արա Աբրահամյանի ներկայացուցիչը Մոսկվայի հայերի միությունում ծեծի է ենթարկել 20-ամյա երիտասարդին Ում է իրականում պատկանում Թաիրով 50/10 հասցեում գտնվող հողատարածքը. ով է զավթողը Տղամարդը կոտրել է Սյունիքի, Վայոց ձորի և Արարատի մարզերում տեղադրված բոլոր արագաչափերը Վլադիմիր Պուտինն, ըստ նախնական տվյալների, ընտրություններում ստացել է ձայների 87,68 %-ը 17-ամյա տղայի սպանության մեջ հիմնական մեղադրյալներից մեկը հայտնել է, որ դանակն իրեն փոխանցել է ընկերը․ մանրամասներ սպանության դեպքից Ռուսաստանցի թենիսիստներ Կարեն Խաչանովն ու Անդրեյ Ռուբլյովը բարեգործական հանդիպում են անցկացրել Լոս Անջելեսում Արցախից բռնի տեղահանված ընտանիքների համար Ֆերմերին երկարաժամկետ ազատազրկում է սպառնում՝ մուտանտ ոչխարներ բուծելու համար Ինչպես կարող եք կառուցել Ձեր տունը սահմանամերձ բնակավայրում ամբողջությամբ պետության ֆինանսավորմամբ. մանրամասներ (տեսանյութ) ԱՄՆ-ն Ճապոնիային է վերադարձրել Երկրորդ համաշխարհայինի ժամանակ հափշտակված 22 պատմական նմուշ Երգիչ Բրունո Մարսը Լաս Վեգասի խաղшտներից մեկին պարտք է 50 մլն դոլար Երևանի Ինֆորմատիկայի պետական քոլեջի ուսանողին սպանած անձին դատարանը կալանավորեց ՀՀ-ում օդի ջերմաստիճանը մարտի 19-ի ցերեկը կնվազի 5-7 աստիճանով, մարտի 20-22-ին նույնքան կբարձրանա ՔՊ-ի կողմից իմ նկատմամբ շատ մեծ ճնշում կար, որ պետք է քաղաքապետարանում բոլորին հանեմ, նոր մարդկանց բերեմ. Մարության 38-ամյա տղամարդը կրծքավանդակի ձախ կեսի հրազենային վնասվածքով Վանաձորի հիվանդանոց է տեղափոխվել ՌԴ-ում ընտրությունների քվեարկության վերջին օրն ավելի քան 50 մարդ է բերման ենթարկվել Պատժամիջոցները՝ Բաքվի վարչակարգը զսպող գործիք. Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան համահայկական միությունը ողջունել է Եվրախորհրդարանի բանաձևերը Ալեքսանդր Շիրվինդտի ժառանգության մասին մանրամասներ են հայտնի դարձել Ալեն Սիմոնյանն ուզում էր դառնալ քաղաքապետ և մի փոքր տխրել էր, որ չդարձավ. Մարության Ո΄չ քո հոր տարածքներն են, ո΄չ դու սուլթան ես, ո΄չ թագավոր ես, որ հիմա էլ հանձնում ես. Բագրատ Սրբազանը՝ 4 գյուղերի մասին Եթե ես չընտրվեմ, առնվազն արյունահեղություն կլինի. Թրամփ Մեր արտաքին քաղաքականության նպատակը կարծես մեր ընկերներին մեզ թշնամի դարձնելը լինի․ Լևոն Քոչարյան Բերման է ենթարկվել Մաստարայի վարչական ղեկավարը. նրա ծոցագրպանում կանեփ է հայտնաբերվել
Հարցում

Ո՞վ կձևավորի հաջորդ իշխանությունը

Հարցի պատասխանը, թե ո՛վ կձևավորի հաջորդ իշխանությունը, ոչ թե ենթադրյալ անվանացանկում է, այլ ուրիշ տեղ՝ ավելի կարևոր հարթությունում՝ հաջորդ իշխանության օրակարգում։

Այսօր և վաղը տարբեր շրջանակներում քննարկվող այս հարցը միշտ պետք է ուղեկցվի դրան զուգահեռ գնացող, այլևս դրա անբաժանելի մաս համարվող մյուս հարցով՝ ինչպե՞ս թույլ չտալ ներքին ապակայունացում։

Եթե մենք չտանք առաջին հարցի պատասխանը, ապա բացում ենք մեր երկրի դռները ապակայունացման առաջ։ Եթե չգտնենք երկրորդ հարցի պատասխանը, ապա չենք ունենալու տրամաբանական զարգացումներ, կանխատեսելի սցենարներ, և դարձյալ երկրի դռները բացելու ենք պատահականությունների առաջ։

Դուրս գալու համար հին, նոր, ներկա, վաղվա Հայաստանի մասին գավառական լիրիկայից, որն ի դեպ ոչ մի կապ չունի իրականության հետ, պետք է հստակ հասկանալ մեկ բան. Հայաստանի հաջորդ իշխանությունը որպես գաղափարական հենք պետք է ընդունի 2018-ին փողոց դուրս եկած ժողովրդի կարգախոսները՝ արդարություն, համերաշխություն, ազատ մրցակցություն, անզուսպ կոռուպցիայի և թալանի բացառում և այլն։ Սրանք շատ լավ կարգախոսներ են. այլ հարց է, որ այսօր դրանք այսօր ցավալիորեն արժեզրկվում են։

Ցանկացած փորձ՝ այլ պատկերացումներով իշխանություն ձևավորելու, դատապարտված է ձախողման։ Ով սա չհասկացավ՝ իշխանություն ձևավորելու որևէ շանս չունի։

Խնդիրը պետության մոդեռնիզացիան է

Բայց այս սկզբունքները, եթե նույնիսկ օրը 10 անգամ կրկնես, ելույթ, միտինգ ու լայվ անես, կմնան զուտ բառեր, դատարկախոսություն, եթե չարվի հաջորդ կարևորագույն քայլը։

Պետք է ունենալ երկրի ընդհանուր մոդեռնիզացիայի հստակ հայեցակարգ, որը կընդգրկի պետության կյանքի բոլոր շերտերը։ Պետք է ունենալ Հայաստանի մոդեռնիզացիայի ճանապարհային քարտեզը՝ հստակ քայլերով, հստակ նպատակներով, ժամանակացույցով։ Սրանո՛վ է պետք ներկայանալ հանրությանը։ Սա կլինի միակ արժեքավոր հակակշիռը՝ այսօրվա անայլընտրանք դատարկությանը։

Սա բավականին բարդ գործ է, մեկ մարդու ուժերից վեր։ Այստեղ պետք է հստակ ասել, որ հաջորդ իշխանություն ասելով՝ խոսքը ոչ թե մեկ մարդու կամ նույնիսկ մեկ նոր քաղաքական ուժի կամ նույնիսկ դաշինքների մասին է։ Խոսքը նոր քաղաքական-հանրային էլիտայի մասին է, որը պետք է անի երկու բան.

ա/ Որպես սկզբունք ընդունի 2018-ին փողոց դուրս եկած ժողովրդի կարգախոսները

բ/ Այդ նույն ժողովրդին ներկայացնի և ի վիճակի լինի իրականացնել Հայաստանի մոդեռնիզացիայի ծրագիրը։

Սրա մշակմանը պետք է լծվեն հարյուրավոր մասնագետներ տարբեր ոլոտներից, պետք է կազմակերպվեն հարյուրավոր քննարկումներ, աշխատանքային հանդիպումներ, պետք է լսվեն հարյուրավոր կարծիքներ, գրվեն հարյուրավոր փաստարկված հոդվածներ։

Միայն ու միայն այդպես հնարավոր կլինի հաղթել այսօր Հայաստանը խեղդող դատարկ լոզունգներին։

Ո՞վ ունի սա անելու շանսը։ Նա, ով կանի։ Կամ նրանք, ովքեր կանեն՝ այն մարդկանց խումբը, որը դա կանի։ Մենք վերջում ենք ֆիքսելու, թե ով դա արեց՝ փաստը կայանալուց հետո։

Ինչո՞ւ շտապել. ժամանակի սղությունը և ռիսկերը

Այսօրվա անայլընտրանք պարզունակությանը պետք է հակակշիռ ստեղծել։ Ժամանակը քիչ է։ Այսօր մենք մսխում ենք ժամանակի մեր գուցե վերջին ռեսուրսները։ Զանգվածներն ու գործող իշխանությունը դա չեն հասկանում։ Խնդիրը դրանով բարդանում է։ Ուրիշ ճանապարհ, քան՝ այլ օրակարգ ու այլ պատկերացումներ համբերատար ներկայացնելը, այս պահին չկա, քանի որ առայժմ չկան ազդեցության այլ մեխանիզմներ։ Ադրբեջանը, Թուրքիան, օբյեկտիվ դժվարությունները, արտագաղթը չեն սպասում հեռահար թվականներին։ Դրանցից յուրաքանչյուրն ունի իր անդառնալիության ժամանակը։

2050-ի, 2060-ի, 20... չգիտեմ որի լիրիկային պետք է հակակշռել այլ՝ սառը, գրագետ օրակարգեր։ Երկար դարեր պետություն չտեսած ժողովուրդը կարող է հաճելի ու դատարկ լոզունգների տարափի տակ չնկատել մոտեցող վտանգը, բաց թողնել պահը։

Հետևաբար՝ պատասխանատվությունը է՛լ ավելի է մեծանում։

Հայաստանի ոչ մի իշխանավորից կամ պետական ինստիտուտից այսօր չես լսի մի շարք բարդ, բայց կարևորագույն հարցերի մասին պատկերացումներ.

1. Ինչպե՞ս ենք մեղմելու Հայաստանի շրջափակումը

2. Ինչպե՞ս ենք լուծելու հարևանների հետ հարաբերությունների նորմալացման խնդիրը

3. Ինչպե՞ս եք զարգանալու առանց զիջումների

4. Ինչպե՞ս և ինչո՞վ ենք դիմակայելու Հայաստանին բոլոր ռեգիոնալ նախագծերից դուրս թողնելու՝ հստակ ծրագրին։ Տարեցտարի միտումն ավելի տեսանելի ու վտանգավոր է դառնում։ Այսօր սեղանին նորերն են։ Ի՞նչ ենք անում, ի՞նչ ենք անելու այս ուղղությամբ։ Ինչո՞վ ենք մենք հանդես գալու, ի՞նչ առաջարկներով՝ նույն Ռուսաստանին ու Իրանին։

5. Ո՞ր ոլորտներում և ինչի՞ շնորհիվ Հայաստանը կարող է մրցակցային առավելություն ստանալ տարածաշրջանում։

6. Ի՞նչ ենթակառուցվածքային նախագծերի շնորհիվ է հնարավոր մեծացնել Հայաստանի գրավչությունը և անվտանգությունը։

7. Ի՞նչ նոր գաղափարների շնորհիվ է հնարավոր մեծացնել հայկական աշխարհի ներուժը՝ պետության զարգացման տեսանկյունից։

8. Ի՞նչ պետք է արվի՝ պատերազմի հավանականությունը նվազագույնի հասցնելու համար։

9. Մինչ մենք ինքներս մեզ բաստիոն ու չեմպիոն ենք հռչակում՝ Ադրբեջանում ընթանում են բավականին խորքային փոփոխություններ։ Ալիևը գնում է համառ ու նպատակային բարեփոխումների։ Ունե՞նք մեր դրա մոնիտորինգը։ Ունե՞նք հաշվարկ, թե մի փուլ հետո ի՛նչ որակական հարթության մեջ ենք լինելու՝ Վրաստանի և Ադրբեջանի համեմատ։

10. Ի՞նչ պետք է արվի ներդրումների ներգրավման համար։

11. Ի՞նչ պետք է արվի թվայնացված պետության՝ որակական նոր մակարդակի հասնելու և տարածաշրջանում առաջատար լինելու համար։

12. Ի՞նչ պետք է արվի հանրային հարաբերությունների բարեփոխման, հանրային կյանքի նոր, ավելի առաջադիմական համակարգեր ունենալու համար։

Այս հարցերի ցանկը կարելի է մեծացնել, կարելի է ավելի հստակեցնել, ավելի ընդլայնել կամ հակառակը։ Եթե մենք ուզում ենք պետություն ունենալ՝ սա անելու ենք։ Ուրիշ ճանապարհ չկա։ Սրանց մասին պետք է խոսենք։

Հ. Գ.

Այս թեմաներով այսօր մոտ 10-15 գործիչ հրապարակային խոսում է՝ բավականին բարձր մասնագիտական մակարդակով։ Նրանք բոլորն իշխանությունից դուրս են։ Իշխանությունը, սակայն, բոլորովին այլ աշխարհում է՝ բաստիոն, միտինգ, հեղափոխություն։ Իհարկե, իշխանության մեջ կան մարդիկ, որոնք հասկանում են հարցերի լրջությունը, սակայն շարունակվող միտինգային մթնոլորտը թույլ չի տալիս այլ որակի հարցեր բարձրացնել, ավելի սառը ու նպատակային գործել։ Հետևաբար՝ պետք է ամեն գնով փոխել մթնոլորտը երկրում։ Պետք է հասնել լուրջ խոսքի լսելիության մեծացմանը, որը կխրախուսի իշխանության ներսից հնչող առողջ ձայները ու միաժամանակ կզսպի ու իրականությունից սահուն կերպով դուրս կմղի պարզունակ խոսքն ու պատկերացումները։ Ընդամենը պետք է ստեղծել այլընտրանք՝ այսօրվա՝ անայլընտրանք թվացող պարզունակությանը։

Վահե Հովհաննիսյան

«Այլընտրանքային նախագծեր խումբ»

Շարունակելի

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan