Կառավարության ծրագրի քվեարկությունը եւ քաղաքական դաշտը
ՀՀ Ազգային ժողովը փետրվարի 14-ին ձայների 88 կողմ, 40 դեմ հարաբերակցությամբ ընդունեց կառավարության ծրագիրը:
Բոլոր երկրներում կառավարության ներկայացրած ծրագրի քվեարկությունը քաղաքական դաշտի կարեւոր, եթե ոչ ամենակարեւոր իրադարձությունն է:
Խորհրդարանում ներկայացված քաղաքական ուժերի քվեարկությունը, արտախորհրդարանական ուժերի արձագանքը հուշում է հայաստանյան քաղաքական դաշտի նոր իրողություննները։
Չենք անդրադառնում ծրագրի որակին, չենք խոսում նրա լավ կամ վատ լինելու մասին, այլ արձանագրում ենք քաղաքական նոր իրականությունը, քաղաքական դաշտի նոր քարտեզը Հայաստանում։
«Իմ քայլը» դաշինք
Կառավարության ծրագիրը ստացավ 88 կողմ ձայն: Կառավարության ծրագրին բացառապես կողմ քվեարկեցին կառավարող «Իմ քայլը» դաշինքը ներկայացնող պատգամավորները եւ այստեղ որեւէ անկանկալ չկար: Անակնկալը դաշինքը ներկայացնող խմբակցության պատգամավորների պահվածքն էր:
Խմբակցությունն առողջ քննարկումը եւ իրենց իսկ կառավարության ծրագիրը փաստարկված պաշպանելու փոխարեն, ընտրեցին վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանին քծնելու ավելի հեշտ տարբերակը։ Եվ այդ գործն անում էին բացահայտ, առանց անհարմար զգալու եւ, ցավոք, մյուս կողմից որեւէ հակազդեցություն տեղի չունեցավ:
Ծրագրում, իրոք, կային հետաքրքիր կետեր, հետաքրքիր ձեւակերպումներ, բայց այն հիմնավորված եւ համոզիչ պաշտպանելն անհամեմատ ավելի բարդ է, քան արեւելյան քծնանքը։ Ափսոսն այն է, որ «Իմ քայլում» իսկապես կան ինքնուրույն մտածող եւ տեսակետ ունեցող գրագետ մարդիկ. այդ դեպքում ինչու՞ նրանք զիջեցին իրենց դիրքերը այլոց։
Մենք ականատես դարձանք քծնանքի ցերեկույթի, որը գրեթե չէր զիջում վերջերս Թուրքմենստանի խորհրդարանում երկրի նախագահին մեծարելու ցերեկույթին:
Արձանագրենք, որ քվեարկության արդյունքում «Իմ քայլը» դաշինքը մնաց մենակ՝ ահռելի պատասխանատվությունը եւ տասնյակ մարտահրավերները շալակին դրած, եւ այդ ճանապարհը ընտրեց հենց ինքը՝ վարչապետը։
«Լուսավոր Հայաստան»
Քվեարկությունը, իսկ մինչ այդ կառավարության ծրագրի քննարկումը ցույց տվեց, որ «Լուսավոր Հայաստանը» դառնում է ինքնուրույն քաղաքական ուժ է՝ իր մոտեցումներով, իր հայացքներով, իր դիրքորոշումներով : «Լուսավոր Հայաստանը» սկսում է ձեռք բերել դիմագիծ, ինչը քաղաքական ուժի համար ամենակարեւոր գործոնն է։
Եվ պատահական չէ «Լուսավոր Հայաստանի» դեմ սկսված հակաքարոզչությունը, անգամ գոտկատեղից ներքեւ հարվածներ հասցնելու փորձերը:
Սրանով հանդերձ հեռանկարի պոտենցիալը իրացնելու համար, քաղաքական դաշտում երկրաժամկետ հիմնավորվելու համար այս կուսակցությունը դեռ շատ անելիք ունի։
«Բարգավաճ Հայաստան» կուսակցություն
Եթե «Լուսավոր Հայաստանի» «Ոչ»-ը սպասելի էր, ապա ԲՀԿ-ի «Ոչ»-ը, մեծ հաշվով, անակնկալ էր:
Չմոռանանք, որ անցած տարվա հոկտեմբերի սկզբներին տեղի ունեցավ Նիկոլ Փաշինյանի հանդիպումը Գագիկ Ծառուկյանի հետ: Ընդ որում, հանդիպումն ավարտվեց համատեղ հուշագրի ստորագրմամբ, որտեղ ամրագրված էր՝ «ԲՀԿ-ն որպես հեղափոխությանը աջակից ուժ...»։
Որեւէ տեղ որեւէ կերպ նշված չի եղել, որ համաձայնագիրը դադարում է գործել ընտրություններից հետո կամ կառավարության ծրագրի ներկայացվելուց հետո: Հիմա տեղի ունեցավ հետեւյալը՝ «հեղափոխությանն աջակից ուժը» դեմ քվեարկեց «հեղափոխականների» ներկայացրած ծրագրին:
Մեկ անգամ եւս շեշտենք, որ կառավարության ծրագրի քվեարկությունը խորհրդարանում ներկայացված ուժերի համար ամենակարեւոր կամարտահայտությունն է կամ, այլ կերպ ասած, յուրօրինակ լակմուսի թուղթ է խորհրդարանական ուժերի համար:
Ի դեպ միայն ԲՀԿ-ն ստորագրեց նման հուշագիր եւ որից ԲՀԿ-ի օգուտը դժվար էր հասկացվում: Ավելի կոպիտ վրիպում էր «Հեղափոխությանը աջակցող ուժի» կարգավիճակի ամրագրումը հուշագրում։ Դա ոչ մի բանի երաշխիք չտվող քայլ էր։ Այս պահին ստացվում է, որ հեղափոխությանը աջակից ուժը դեմ քվեարկեց հեղափոխական իշխանության ամենակարեւոր փաստաթղթին։ Եվ ուրեմն հեղափոխական իշխանությունը իր հերթին ստանում է հետեւություններ անելու բարոյական իրավունք։
Արտախորհրդարանական ուժեր
Կազմալուծված քաղաքական դաշտի պայմաններում, այս պահին չափազանց թույլ են արտախորհրդարանական քաղաքական ուժերը: Այսօր դրանց թվին որոշ վերապահումներով կարելի է դասել ՀՀԿ-ին եւ ՀՅԴ-ին։ Եվ նրանք երկուսն էլ խիստ դեմ արտահայտվեցին կառավարության ներկայացրած ծրագրին։
Քաղաքացիական հասարակություն
Հետհեղափոխական փուլում նույնպես կազմալուծման վիճակում գտնվող քաղաքացիական հասարակության դաշտը նոր-նոր է վերակազմավորման եւ վերակենդանացման փորձեր անում։ Ուղղակի ընդգծենք նաեւ, որ այս դաշտից եւս կառավարության ծրագիրը աջակցություն չստացավ։
Հանրության արձագանքը
Եթե համառոտ լինենք, ապա կառավարության ծրագիրը իսկական շոկ էր հանրության համար: Հնչած մի շարք ձեւակերպումները դարձել են անեկդոտների եւ բանահյուսության առարկա։ Եվ հասարակությունը դրանցից շատերը ուղղակի չի կարողանում մարսել։ Մեծ հաշվով, սա հետհեփափոխական առաջին խոշոր բացասական շոկն էր Փաշինյանի պոտենցիալ կողմնակիցների մոտ։
Ստացվեց հետեւյալը. «Իմ քայլը» տարանջատվեց բոլորից եւ մնաց մենակ։ Սա չի նշանակում, որ չունի այլեւս հանրային լայն աջակցություն։ Ամենեւին։ Բայց սա նշանակում է, որ ժողովուրդը դուրս եկավ հեղափոխական թմբիրից, նրա ամենատարբեր շերտերը, որոնք հեղափոխական սպասելիքներ ունեին «հեղափոխական» կառավարությունից սկսում են կասկածել։ Սկսում է գործել «դատարկ սառնարանի» ֆենոմենը։ Մարդիկ այս պահից կոնկրետ արդյունքներ են ուզում։ Այ, եթե առաջիկա ամիսներին դա չեղավ, այդ ժամանակ էլ կսկսվի վարկանիշի փլուզումը։ Պարզ է նաեւ, որ արդեն մարդ բռնելով, դատելով եւ այլ ուշադրություն շեղող քայլերով չի ստացվելու փոխհատուցել «սառնարանի դատարկությունը»։
Գեղամ Նազարյան
Top-News.am