Այսօր՝ 28 մարտի 2024թ., 00:00
ԱՄՆ-ն 2024 թ. 228 մլն դոլար է հատկացրել Բալթյան երկրներին պաշտպանության համար Ուկրաինան առաջնագծում այժմ լճացման վիճակում է և բացառապես պաշտպանվում է. Զելենսկու գրասենյակ Չեմ բացառում, որ այսօր հնչած հայտարարություններից հետո Արցախի պետական և քաղաքական գործիչների նկատմամբ կսկսվի հետապնդումների նոր ալիք. Սաղաթելյան Սեփական կամքով որոշել է հանձնել Տավուշի բնակավայրերը ՆԳ նախարարը քաղաքական լուրջ վրիպում է թույլ տվել Գուրգեն Արսենյանը ՔՊ-ից նեղացած է 15-օրյա ժամկետում տուգանքը վճարելու դեպքում կկիրառվի 30 տոկոսի նվազեցում. ՆԳՆ Զույգերը, որոնք միասին ալկոհոլ են խմում, ավելի երկար են ապրում միասին Ցուցարարները գոմաղբ են թափել ամերիկացի պաշտոնյաների տների մոտ Պեսկովը պատմել է «Крокус»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչությունից հետո Պուտինի անցկացրած անքուն գիշերվա մասին «Լյուկի կափարիչ» փոխելը՝ լուրի թեմա․ Քաղաքացիները ծաղրում են թաղապետարանին Արթուր Աբրահամ․ Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր Օրվա խորհուրդ Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է. «Հրապարակ» Սրանք անցան պլան Բ-ին. Գառնիկ Դանիելյան ՀՀ-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ-ն՝ Ադրբեջանի հայտարարություններին «Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից հետո լծվել է ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հարկադիր սնանկացման գործընթացին Օրենքի խախտմամբ աշխատանքից ազատվածներին նախարարությունները 436 մլն դրամ հարկադիր պարապուրդի գումար են վճարել Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ոսկերչության ոլորտի կասկածելի աճը շարունակում է «բարձր տնտեսական աճ» ապահովել Զախարովան՝ Ուկրաինային ադրբեջանական զենք մատակարարելու մասին՝ նման տեղեկությունները մանրակրկիտ ստուգվում են Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմալացնելու ու կրճատելու սեւեռումը հասել է Դիլիջան Տարածքներ զիջելը դե ֆակտո տարածքային փոփոխությունների է հանգեցնում․ Գևորգ Դանիելյան Մահացել է Արարատ Զուրաբյանի դուստրը Ինչու չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ Նախկին ԱԱԾ-ականները՝ Զվարթնոցից ռուս սահմանապահներին հանելու մասին «Ճակատագրական չաթը». ինչո՞ւ են հրաժարական տվել 4 դատավորները Թալիբները նախատեսում են քարկոծելով մահապատժի ենթարկել կանանց դավաճանության համար Հետազոտողները վերծանել են ացտեկների տեքստերը, որոնք պատմում են մայրաքաղաքի հիմնադրման և իսպանացիների ներխուժման մասին Գիտնականները արհեստական բանականության կիրառմամբ բարելավել են գարեջրի համը Իտալական լճում «առաջադեմ տեխնոլոգիաներով» կառուցված հնագույն նավակներ են հայտնաբերվել Մենք «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը չենք օգտագործում, այլ` երթուղի, որը Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները ՀՀ-ի Սյունիքի մարզով կապում է Նախիջևանի հետ․ Զախարովա Թիվ 130 դպրոցի՝ յուրացումների մեջ մեղադրվող տնօրենն ազատվեց աշխատանքից 29-ամյա երիտասարդը կալանավորվել է դանակով համաքաղաքացու սպանության փորձի և վերջինիս փեսային մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեղադրանքով Փնտրելու կարիք չկա, այդ մարդիկ Տավուշում սպասում են ձեզ. Գառնիկ Դանիելյանը՝ Ալեն Սիմոնյանին 153 մլն ռուբլի. ՌԴ-ում բանկի փոխնախագահին թալանել են սեփական բանկում Ոստիկանության պաշտոնատար անձ կաշառք է ստացել ապօրինի հատված փայտանյութի տեղափոխման դիմաց Crocus City Hall-ը գրավադրվել է Գազպրոմբանկում Ծեծկռտուք Արարատի մարզում՝ համայնքապետարանի աշխատակիցների մասնակցությամբ Crocus City Hall-ը՝ ահաբեկչությունից հետո Ես ավելի լավ ֆուտբոլ եմ խաղում, քան մեր հավաքականը. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 189 Ժխտողականներ Էրդողանն ու Նեթանյահուն ամոթաբար շահարկում են ցեղասպանություն եզրույթը՝ միմյանց մեղադրելու համար․ Սասունյան Ալիևը Փաշինյանին հանդիմանել է Վարդան Օսկանյանը արցախցիների հետվերադարձի վերաբերյալ բանակցություններ է վարում Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում Արևմուտքը Փաշինյանին զգուշացնում է Կարևորը արդյունքն է, իսկ այն բացասական է. Պետրակով 2 հարկի վերանորոգման համար ծախսվել է 55 մլն դրամ, իսկ ճանապարհների վրա՝ 0 Հնագետները պատմական բնահողի նմուշներում առաջին անգամ միկրոպլաստիկ են հայտնաբերել ԱԱԾ մեկուսարանը կփակվի, նոր ՔԿՀ է ստեղծվում Ավելի ու ավելի ենք մոտենում այն կետին, որտեղ կործանարար քաոսն անխուսափելի է․․․ Մհեր Մելքոնյան Մահացել է Արթուր Աբրահամի հայրը Ներքին խմբում գրված հայհոյանքները հավանելու դնելու համար դատավորը հեռացավ համակարգից Կտրականապես դեմ ենք Կոնսերվատորիան այլ ԲՈւՀ-ի հետ միավորելուն. ԿԳՄՍՆ-ին դիմում է փոխանցվել «Զանգեր»-ի մոտակայքում ձյան և մերկասառույցի պատճառով բեռնատարներ էին արգելափակվել, օգնության են հասել փրկարարները Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով ձերբակալվածների ցուցմունքները հաստատել են ուկրաինական հետքը Թուրքական լրատվամիջոցները մանրամասներ են հայտնել «Crocus»-ի ահաբեկչության մեջ մեղադրվողների՝ Ստամբուլում գտնվելու մասին Արդյոք Գուրգեն Արսենյանը վայր կդնի մանդատը Լեմկինի ինստիտուտը հանրությանը կոչ է արել համոզել Ալիևի ռեժիմին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին «3+3» հարթակի հաջորդ հանդիպումը կարող է տեղի ունենալ այս տարի. Ռուսաստանում Իրանի դեսպան ԱԳՆ-ն ցանկանում է փոփոխություններ անել «ՀՀ պետական դրոշի մասին» օրենքում Թող ԱԱԾ-ն մի հատ էլ բացատրի՝ ինչպես է վերականգնելու պետությանը հասցված 16 մլրդ դրամի վնասը. Նազարյան Պետդեպը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ փոխգործակցության մասին Գլխավոր դատախազությունը որոշել է պետականացնել Գրողների միության շենքը Ինչո՞ւ է Բելառուսն արգելել «Այրում» նռան գինու ներմուծումը․ ՍԱՏՄ-ն դեռ պաշտոնական գրություն չի ստացել Օրվա խորհուրդ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ․ Լարսը բաց է Արցախի հայերի վերադարձի իրավունքը, որը ճանաչվել է Միջազգային դատարանի կողմից, այսօր ոտնահարվում է․ ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան Սիրելի Տոյվո Կլաար, Ադրբեջանը պատրաստվում է Հայաստանի դեմ նոր ագրեսիայի. Տիգրան Բալայան Պրիմատների ուղղահայաց քայլքը զարգացել է երեք փուլով. հետազոտություն Երկար մազերով կանայք ավելի հաճախ են սեքսով զբաղվում Մոսկվայում դատարանը կալանավորել է Crocus City Hall-ի գործով 8-րդ մեղադրյալին Բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում. Պեսկով Բլոգերին 7 հոգով գցում են ասֆալտին․ Սամսոնյանի, Սաղաթելյանի ձերբակալությունը ձեր արածը ջուրը գցեց Վիճաբանությունն ավարտվել է երկու անձի դանակահարությամբ, 29-ամյա երիտասարդը ձերբակալվել է Բոլորը լուռ հետևում են Փաշինյանի ձեռքին ՀՀ նախագահի պաշտոնական էջից հեռացվել է «Արցախի Հանրապետություն» բաժինը. ԱԺ պատգամավոր Արծվաշենցիներից ստորագրություններ և փաստաթղթեր են հավաքում Դատարանն անվավեր է ճանաչել Բրսյուսովի համալսարանի պրոռեկտոր Ցոլակ Ակոպյանին աշխատանքից ազատելու հրամանը Հայաստանի իշխանությունները չեն գնացել ՌԴ դեսպանատուն, չեն ցավակցել
Հարցում

«Կոլցո» օպերացիան․ ի՞նչ է պատմում Վազգեն Մանուկյանը

Ankakh.com-ը գրում է.

-Պարոն Մանուկյան, օրերս համացանցում ակտիվացել են Գետաշենի, «Օղակ» գործողության հետ կապված դեպքերը։ Դուք այդ ժամանակ Հայաստանի Հանրապետության վարչապետն էիք, ի՞նչ կարող եք հիշել, ի՞նչ էր իրականում կատարվում և արդյո՞ք հնարավոր էր խուսափել ցավալի կորուստներից։

-1991 թվականին Խորհրդային Միությունում ստեղծվել էր շատ լարված իրավիճակ, և զգացվում էր, որ միությունը փլուզման շեմին է կանգնած։ Այդ պատճառով Խորհրդային միությունը նախաձեռնեց հանրաքվե, որով պետք է որոշվեր՝ Խորհրդային Միության ժողովուրդը կո՞ղմ է միության պահպանմանը, թե ոչ։ Հայաստանը որոշեց չմասնակցել այդ հանրաքվեին, և ՀՀ Գերագույն խորհուրդը որոշում ընդունեց առանձին հանրաքվե անել և Հայաստանի քաղաքացիներին հարցնել՝ արդյո՞ք համաձայն են անկախության, թե ոչ։

Չնայած 1990 թվականի Գերագույն խորհրդի ընտրություններից, ինքնուրույն կառավարություն ստեղծելուց հետո մենք բավականին անկախ էինք, բայց միևնույն է, դեռևս մնում էինք Խորհրդային Միության կազմում։ Մեր կառավարությունը սերտ շփումներ ուներ Խորհրդային Միության ղեկավարության հետ։ Ոչ միայն ես, այլև մեր կառավարության անդամները գիտակցում էին, որ Խորհրդային Միությունը պետք է ինչ-որ տեղ հարվածի, որ մյուսներին վախեցնի։ Մենք կասկածներ ունեինք, որ այդ հարվածը կարող է ստանալ Հայաստանը։

Այդ ժամանակ դեռ նոր-նոր ձևավորվում էին զինված ջոկատներ Արցախում, Հայաստանում ու Ադրբեջանում, և արդեն ընդհարումներ կային, բայց այդ ջոկատներն իրենցից դեռևս շատ մեծ ուժ չէին ներկայացնում։

Փաստորեն, 1991 թ․ ապրիլի 30-ին սկսվեց «Օղակ» օպերացիան, որն իրականացնում էր Խորհրդային միության կանոնավոր բանակը։ Երբ այդ գործողությունը սկսվեց, այստեղից Արցախում կային փոքր ջոկատներ, այնտեղ էին Իգոր Մուրադյանը, Թաթուլ Կրպեյանը և մյուս տղաները։ Մենք ուղղաթիռներով օգնություն էինք ուղարկում Գետաշեն։ Ես հիշում եմ, որ վերջին ուղղաթիռի պատասխանատուն, որ կարողացավ հասնել Գետաշեն, Յուրի Մկրտումյանն էր, որը հետագայում՝ 1994-97 թվականներին, դարձավ Հայաստանի դեսպանը Ռուսաստանում։ Հիշում եմ, Մկրտումյանը եկավ իմ մոտ՝ որպես վարչապետի, և վերջին ստացականը տվեց, որ ալյուրը տեղ է հասցրել։

Իրավիճակն այնպիսին էր, որ դիմադրել Խորհրդային միության բանակին ուղղակի հնարավոր չէր։ Ես այդ ժամանակ շատ սերտ հարաբերություններ ունեի Խորհրդային Միության պաշտպանության նախարար, մարշալ Յազովի հետ, հաճախ իրար հետ հեռախոսով խոսում էինք և հանդիպում, երբ ես Մոսկվայում էի լինում։ Բայց այդ օրերին զանգում էի նրան, չէր պատասխանում իմ զանգերին, ինչն աննախադեպ էր։ Ես հասկացա, որ այդ գործողությունը կարգադրված է ոչ թե իր կողմից, այլ իրենից ավելի վեր գտնվողի, և քանի որ չէր կարող ոչ մի բանով մեզ օգնել, խուսափում էր խոսելուց։

Այդ ժամանակ Մոսկվայում մի խորհրդակցություն կար, ես գնացել էի Մոսկվա։ Ընդմիջման ժամանակ մոտեցա Գորբաչովին և ասացի, որ իր հետ խոսելու բան ունեմ, որովհետև վտանգը ոչ միայն Գետաշենն էր, այլ որ այդ գործողությունները կարող էին շարունակվել, իսկ Խորհրդային Միության բանակի դեմ նույնիսկ աշխարհի ամենահզոր բանակները չէին կարող կռվել, ուր մնաց փոքր ջոկատներով մենք կարողանայինք պաշտպանվել։ Գորբաչովն ասաց, որ զանգեմ իր օգնականին, առավոտյան հանդիպենք։ Երբ առավոտյան զանգեցի, օգնականն ասաց, որ Գորբաչովը զբաղված է։ Հասկացա, որ Գորբաջովը չի ուզում ինձ ընդունել։ Միանգամից զանգեցի Կրյուչկովին, որն այն ժամանակ Խորհրդային Միության ԿԳԲ-ի պետն էր, և որի հետ նույնպես նորմալ հարաբերություններ ունեի, գնացի Կրյուչկովի մոտ։ Ասեցի, որ Գորբաչովի հետ ուզում եմ հանդիպել, բայց ոնց որ թե խուսափում է։ Նստեցինք (սովորություն ուներ՝ թեյ խմելով խոսում էինք), հարցրեց՝ ի՞նչն է մեզ հետաքրքրում, ինչու եմ ուզում հանդիպել։ Ընդհանրապես, քաղաքականության մեջ մի այսպիսի ձև կա․ դիմացինդ ուղիղ չի ուզում ասել, թե ինչ է քեզանից ակնկալում, ուզում է, որ դու քոնը առաջարկես կամ կռահես, թե իրեն ինչն է հետաքրքիր։ Դրա համար, երբ Գորբաչովի հետ քննարկելիք հարցերի մասին Կրյուչկովի հետ խոսում էի, ոչ միայն Գետաշենի հարցը նշեցի, այլև մի շարք այլ հարցեր, որոնք իրենց կհետաքրքրեին։ Եվ երբ ասացի, որ Գորբաչովի հետ կարելի է քննարկել նաև մեր հանրաքվեի տեքստը, որը նրանց շատ մտահոգում էր, Կրյուչկովը միանգամից ուղիղ հեռախոսով կապվեց Գորբաչովի հետ և ասաց, որ Վազգեն Մանուկյանն ուզում է հանդիպել իրեն։ Գորբաչովն ինձ ընդունեց, մեկ-մեկուկես ժամ խոսեցինք, ու հետաքրքիրն այն էր, որ հանրաքվեի տեքստի մասին բացարձակապես խոսք չգնաց։ Դա ուղղակի բանալի էր, որ կարողանամ խոսել մեզ հուզող թեմաներից, և դա նաև ցույց տվեց, թե ինչն է ամենաշատը հուզում Խորհրդային Միության ղեկավարությանը։

Գորբաչովի հետ հանդիպման ժամանակ ասացի, որ պատժելու նպատակով ինչ-որ հանձնարարական ես տվել զորքերին, բայց, ասացի, դա Խորհրդային Միության հսկայական զորքն է, ու եթե այդ գործողությունները շարունակվեն ևս 2-3 օր, ուղղակի արյունահեղություն տեղի կունենա ամբողջ տարածքում։ Ինքն էլ իր պրետենզիաները ներկայացրեց, զգացվեց, որ իրեն շատ է մտահոգում դիսիդենտների ակտիվությունը Հայաստանում (Պարույր Հայրիկյանը, մյուսները), մտահոգված էր նաև, որ Դաշնակցությունը Հայաստանում դերակատար է դառնում, զարմանալի ձևով խոսակցության մեջ մի երկու անգամ նշեց, որ երբ Սպիտակի երկրաշարժի ժամանակ իր տիկնոջ հետ եկել է Գյումրի, տիկնոջը վիրավորել են։ Զգացվում էր, որ շատ վիրավորված է դրանից։

Չնայած այդ հանդիպման ժամանակ որևէ պայմանավորվածություն ձեռք չբերվեց, բայց այնուամենայնիվ, խոսակցությունը բերեց նրան, որ որոշ փափկություն տեղի ունենա, և ամենակարևորը՝ այդ գործողությունները չշարունակվեցին, որովհետև վտանգավորը այդ գործողությունների շարունակությունն ու տարածումն էր մյուս շրջաններում, հատկապես Շահումյանում և այլն։

Բայց դա մեզ համար նաև առաջին դասերից մեկն էր, որ երբ առաջ ես գնում, երբեմն պետք է ցցվեց, երբեմն էլ հետ-հետ գնաս`պահպանելով նպատակներդ, որովհետև շատ ցցվելը կարող է քեզ վնասել։

Հիշում եմ, Շարժման ժամանակ Հայաստան էր եկել Էստոնիայի շարժման ղեկավարը՝ Սաավիսարը (երբ Էստոնիան անկախացավ, նա դարձավ վարչապետ)։ «Ղարաբաղ կոմիտեի» անդամներով նրա հետ խոսում էինք, ինքը մեզ համոզում էր, որ Հայաստանը գնա առաջ, մենք էլ իրեն համոզում էինք, որ Էստոնիան թող առաջինը գնա, որովհետև հասկանում էինք, որ առաջ ընկնողն իր վրա է վերցնում հարվածները։

«Կոլցո» գործողությունը նաև ցույց տվեց, որ մեզ հարկավոր է կանոնավոր, հզոր բանակ, որովհետև Ադրբեջանի դեմ դեռևս կարող էինք փոքր ուժերով կռվել, բայց Խորհրդային Միության դեմ այդպես կռվելն անհույս էր։

Գետաշենի դեպքերում ամենացայտուն կերպարն, իհարկե, Թաթուլն էր, որը զոհվեց հերոսաբար։ Հիմա ես առանձին իր մասին չեմ ուզում խոսել, առիթ ունեցել եմ խոսելու, բայց նա ամենապատրաստված, հայրենասեր, համարձակ տղամարդկանցից էր, և հենց այդպիսի հերոսների շնորհիվ էր, որ մենք հետագայում կարողացանք պատերազմում հաղթել։

Բոլոր դեպքերում, իրավիճակը ճիշտ գնահատելու համար, լինի դա Գետաշենը, թե մյուս դեպքերը, պետք է ամբողջ իրավիճակը պատկերացնել ու հասկանալ, թե ինչ միջավայրում էր գտնվում Խորհրդային Միությունը։ Այսինքն, Գետաշենի դեպքերն ունեին իրենց տրամաբանական պատճառներն ու բացատրությունը, որը կապված էր Խորհրդային Միության այդ ժամանակվա իրավիճակի հետ։

Երբ 88-ի Շարժումը սկսվեց, և Խորհրդային Միության տանկերը մտնում էին Երևան, երիտասարդները գրքերը դրել, պառկել էին տանկերի առաջ, և Գորբաչովը չհամարձակվեց անել այն, ինչ Դեն Սյաոպինն արեց Չինաստանում։ Բայց դրանից հետո Գորբաչովը հասկացավ, որ պետք է պատժամիջոցներով վախեցնել և կասեցնել տարբեր հանրապետություններում ընթացքող պրոցեսները։ Եվ նման տարբեր «պատժիչ գործողություններ» տեղի ունեցան Խորհրդային Միության տարբեր քաղաքներում՝ Թբիլիսիում, Վիլնյուսում և այլն։ Գորբաչովը փորձում էր կանխել Խորհրդային Միության փլուզումը, բայց արդեն ուշ էր․․․

Աղբյուրը՝ Ankakh.com

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan