Վրաստանի կառավարությունը 3 ամիս կֆինանսավորի գազի եւ էլեկտրաէներգիայի ծախսերը 
Բազելի թանգարանը սկսել է ներկայացնել հայտնի նկարիչների սիրելի ուտեստների բաղադրատոմսերը 
Ապրիլի 14-ին Արցախում տեղի կունենա նախագահական ընտրությունների 2-րդ փուլ. ԿԸՀ նախագահ 
Արցախի խորհրդարանում ներկայացված կլինի 5 քաղաքական ուժ. ԿԸՀ–ն ներկայացրեց նախնական արդյունքները 
Ֆիլիպինցին կարանտինի ընթացքում չարաճճի որդուն տանը պահելու համար նրան «սարսափելի» սանրվածք է արել 
Ռուսաստանցի մեծահարուստները մարտին 33 միլիարդ դոլար են կորցրել. «ՌԻԱ Նովոստի»
Մենք չենք ուզում լավ ապրել, հայը ուզում է, որ իր կողքին ապրողը իր պես վատ ապրի 
Համալիրի նկարներն ինչո՞ւ եք բերել. ասում եք՝ դուք եք խուճապ տարածում, բայց հենց դուք եք խուճապը տարածում. ռազմագետ 
Շատ ընտանիքներ չեն «ձգում» սոցիալական միանվանգ փաթեթի չափորոշիչներին, բայց սոված են. Նաիրա Զոհրաբյան 
Տեղորոշման այս գործիքը պետք է կիրառվեր այն փուլում, երբ երկրի ղեկավարությունը զբաղված էր քարոզչությամբ. Ալ. Կոչուբաեւ 
Դատարանը վարույթ է ընդունել Արամ Օրբելյանն ընդդեմ Հանրային հեռուստաընկերության և ԱԱԾ-ի հայցադիմումը 
Ուհանում կյանքն աստիճանաբար վերադառնում է բնականոն հուն 
ՓՄՁ-ները կարող են ստանալ արտոնյալ վարկեր՝ 36 ամսով, իսկ գյուղատնտեսության ոլորտին կտրվի 0 տոկոսով վարկեր և փոխհատուցում 
Գիտնականները կորոնավիրուսը բուժելու նոր մեթոդ են գտել. South China Morning Post 
Լրագրողների համար գործատուն տեղեկանքը տալիս է 1 անգամ` նշելով սահմանափակումների օրերի քանակը. վարչապետի խոսնակ 
Երթուղայինի վարորդը ընտանիքին կերակրում է օրվա եկամտով, ասում են 1 ամիս ղեկին մի նստի, բա ընտանիքը ո՞նց պահի. Սոցիոլոգ 
ՍՇՎՎ-ի նշաններով 65 տարեկանից բարձր ռուսաստանցիները կորոնավիրուսի հայտնաբերման լաբորատոր հետազոտություն կանցնեն. Gazeta 
ՓՊ նախագահը պարզաբանումներ է խնդրել փաստաբանական գործունեությանն առնչվող կարգավորումների վերաբերյալ 
«Գազպրոմ Արմենիան» դիմել է ՀԾԿՀ՝ առաջարկելով հուլիսի 1-ից սպառողների համար գազի սակագինը բարձրացնել 36 %-ով 
Լրտեսում. Օրուելի հակաուտոպիան դառնում է իրականությո՞ւն․ Գոլոս Արմենիի 
Փողոցում նետված օգտագործված դիմակը կամ ձեռնոցը շրջակա միջավայրը աղտոտելուց զատ վարակի տարածման հնարավոր աղբյուրներ են 
Արցախի նախագահական ընտրությունների նախնական արդյունքները․ պաշտոնական առանց Մարտակերտի տվյալների 
«Մեդիա Պաշտպան»-ը կոչ է անում իշխանություններին համաճարակը քաղաքական շահերին չծառայեցնել 
Թրամփը նախազգուշացրել է երկու դժվար շաբաթների մասին
Սերենա Ուիլյամսը հայկական կոնյակ է ճաշակել
Պանաման արգելել է տղամարդկանց ու կանանց դուրս գալ փողոց միևնույն օրը. Deutsche Welle
Արթուր Սարկիսովը՝ Հայաստանի հավաքականի, Խոակին Կապարոսի և կորոնավիրուսի մասին (ֆոտո) 
Բելառուսը կորոնավիրուսի տարածումը կանխելու համար Ռուսաստանից օգնություն է խնդրել․ «Կոմերսանտ» 
Տեսահոլովակի պրեմիերա․ Գարիկ և Սոնա՝ «Սարի աղջիկ»
«Կորոնավիրուսն ում շունն է»–ից մինչև ՄՀՀ–ն մահճակալներով լցնելը․ ձեզ պարզապես չեն հավատում․ Թևանյան 
Ապամոնտաժվել է Մաշտոցի 37 հասցեում կառուցված տաղավարը. Երեւանի քաղաքապետարան
«Կորոնավիրուսը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից ի վեր վատթարագույն համաշխարհային ճգնաժամն է»․ Գուտերեշը համերաշխության և անհապաղ գործելու կոչ է արել․ BBC 
Պոլսո Հայոց պատրիարքը գումար է նվիրաբերել Էրդողանի նախաձեռնած դրամահավաքին
«Ամեն բան շուտով լավ կլինի»․ «պարող միլիոնատերը» կորոնավիրուսի ֆոնին հետևորդներին կոչ է արել դրական տրամադրվել 
Արդարադատության նախարարությունը գործարկել է էլեկտրոնային կառավարման նոր գործիք՝ e-rights.am հարթակը 
Վարչապետը շնորհավորական ուղերձ է հղել Հայաստանի ասորական համայնքին՝ ասորական Նոր տարվա առթիվ 
ԱՄՆ կոնգրեսական Փալոնը կոչ է արել անմիջապես դադարեցրել Ադրբեջանին տրվող ռազմական օգնությունը 
«Ես ստիպված էի փախչել». Քիմ Քարդաշյանը չգիտի՝ ինքնամեկուսացման ընթացքում ինչով զբաղեցնել երեխաներին. NBC 
Էմիլի Ռատակովսկի կիսվել է ինքնամեկուսացման ժամանակ արված անկեղծ լուսանկարով 
«Հայկական բարության օրինակը վարակիչ է դարձել»․ Դոնեցկում հայ ուսանողը մոր հետ դիմակներ է կարել և փողոցում բաժանել թոշակառուներին․ «Կոմսոմոլսկայա պրավդա» 
Տղամարդն աղջկա հետ ծանոթանալու անսովոր տարբերակ է մտածել ինքնամեկուսացման ժամանակ 
Կորոնավիրուսով հաստատված 4 դեպքերից մեկը գրանցված է Լոռու մարզում, բայց բնակվում է Երեւանում. մարզպետ 
ԱՀԿ-ն բացատրել է՝ ինչու այլևս չի հրապարակում COVID-19-ից ապաքինվածների մասին տվյալները․ «ՌԻԱ Նովոստի» 
Երևանի մետրոպոլիտենը փակ է 
Bloomberg. Իտալիայում կորոնավիրուսի հետեւանքով մահացության աճի դինամիկան դանդաղել է, բայց երկրին մտահոգում է մաֆիան 
Կորոնավիրուսի վարակման 39 նոր դեպք է գրանցվել. հաստատված դեպքերի թիվը հասավ 571-ի 
Վրաստանում կորոնավիրուսի պատճառով «չոր օրենք» է սահմանվել. Интерфакс 
Իսկ այն ժամանակ մարդկանց առողջությունը եւ անվտանգությունը ձեզ չէր հետաքրքրո՞ւմ. Չալաբյանը՝ իշխանություններին 
Գազի գինը կբարձրանա 
ՄԻՊ-ը կոչ է անում քաղաքացիներին պահպանել նոր կորոնավիրուսի տարածման կանխարգելման կանոննները և մնալ տանը 
Ապրիլյան պատերազմը հերոսամարտ էր, մահացած տղաներն էլ հերոսներ. «Դիրքապահ» միավորման նախագահ 
Թաիլանդի թագավորն ինքնամեկուսացել է արտասահմանում մի քանի տասնյակ սիրուհիների հետ 
Կորոնավիրուսից պաշտպանվելու համար օդը որքա՞ն խոնավ պետք է լինի. Annual Review of Virology 
Հայաստանյան ալկոգել արտադրող 20 տնտեսվարողների արտադրամասերում ստուգումներ են իրականացվել 
Ինչո՞ւ պարզապես ամեն օր չենք հրապարակում վարակակիրների անուն-ազգանունները, Էդգար Առաքելյան 
Վալերի Բուայեն բուժվել է կորոնավիրուսից 
Աշխատանքի գնալիս անհրաժեշտ է լինելու ներկայացնել գործատուի կողմից լրացված ձևաթուղթը. պարետի որոշումը 
Խորքային խնդիրներ իշխանության ներսում. Նրանք աննախադեպ քայլի գնացին 
Պատգամավորների մեծ մասն անտեսում է հակահամաճարակային միջոցառումները 
Նորանշանակ ՊՆ գնդապետն ու աղմկահարույց նամակը 
Սովետական շրջանի մոդելին են վերադառնում. Իշխանությունը վճռական է տրամադրված 
Նախագահն ստորագրեց քաղաքացիների տեղաշարժը, հեռախոսազանգերի շրջանակը հասանելի դարձնելու օրենսդրական փաթեթը 
Ֆելիքս Ցոլակյանը տանից կաշխատի․ նա ռիսկային խմբում է 
Իշխանությունները «ինտելեկտուալ մոբիլիզացիա» են սկսել 
Ինչ պատկեր է Արցախի ընտրություններում. նախնական արդյունքներ 
Դադարեցվում է հանրային տրանսպորտի գործունեությունը․ նոր սահմանափակումներ 
Ե՞րբ եւ ինչպե՞ս կանցկացվի հանրաքվեն. նոր նախագիծ են բերել 
Ավինյանը Դուբայում ապրող նախկին օգնականին հետ է կանչել, խնդրել է օգնել պարետատանը. Նա «Գոնսալեսի» ընկերն է 
Սեփականաշնորհման վերանայում կլինի. 2 պատճառ կա 
Ժուչոկներ՝թաղման բյուրոյում. Լուսամփոփը փոխելիս դրանք վայր են ընկել. Մարությանը պահանջել էր հրաժարական գրի 
Հայաստանի Հանրապետության ողջ տարածքում սահմանվում է անձանց պարտադիր ինքնամեկուսացում. պարետի որոշումը 
Այս իրավիճակի միակ պատասխանատուն Նիկոլն է և իր թիմը. Աշոտյան
Եթե «կյանքեր փրկողներ» եք, ինչու ԱՀԿ-ի՝ պանդեմիայի մասին հայտարարությունից հետո շարունակեցիք քարոզարշավը. Մարուքյան 
Մեսութ Օզիլը հայր է դարձել (ֆոտո)
Պոմպեոն չի բացառել, որ Վաշինգտոնը կարող է դիտարկել Իրանի հանդեպ պատժամիջոցների մեղմացումը 
Անտարկտիդայում գրանցվել է մարտի համար ռեկորդային ջերմաստիճան 
ՄԱՍ 3. Հին Փաշինյան VS Նոր Փաշինյան
Գիտնականները նշել են, թե օդի ինչ խոնավության պայմաններում է ճնշվում կորոնավիրուսի տարածումը. РИА Новости 
Zara ապրանքանիշի հիմնադիր Ամանսիո Օրտեգայի հիմնադրամը 63 մլն եվրոյի բուժսարքավորումներ է գնել 
Կորոնավիրուսի նախապատրաստական միջոցառումների շրջանակներում Մարզահամերգային համալիրի նախասրահում մահճակալներ են տեղադրվել Ֆինանսական դաշտում ռիսկերն ավելանում են. Ո՞ւր է գնում բանկային կապիտալը
Իշխանափոխությունից հետո վարկային շուկան Հայաստանում մի տեսակ շատ ակտիվ է։ Առաջին հայացքից այնպիսի տպավորություն է, որ բանկերը սպասում էին թավշյա հեղափոխությանն ու Նիկոլ Փաշինյանի վարչապետությանը, որպեսզի բացեին տրցակներն ու փողերը շաղ տային տնտեսության մեջ։ Թվում է, թե տնտեսությունն էլ իր հերթին է սկսել արագորեն կլանել այդ կապիտալը։ Բայց արի ու տես, որ այդպես չէ։
Տնտեսության իրական հատվածում իշխանափոխությունից հետո վարկային կապիտալը ոչ միայն չի ավելացել, այլև մի բան էլ նվազել է։ Խոսքը, մասնավորապես, արդյունաբերության մասին է, որտեղ վերջին մեկ տարվա ընթացքում բանկերի վարկային պորտֆելը կրճատվել է 47 մլրդ դրամով։
Ավելի լավ պատկերացնելու համար ասենք, որ այն գրեթե համարժեք է 100 մլն դոլարի։
Եթե անցած տարվա մայիսին բանկերի վարկային կապիտալը հասնում էր 533 միլիարդի, ապա իշխանափոխությունից մեկ տարի հետո այն կազմել է 486 մլրդ դրամ։ Այսինքն` նվազել է գրեթե 9-ը տոկոսով։ Ու սա շատ վատ է։ Ստացվում է, որ արդյունաբերությունը մի բան էլ կորուստներ է ունեցել վարկային շուկայի ակտիվացումից։ Փողերը դուրս են եկել տնտեսության իրական հատվածից և գնացել այլ ուղղություններով։
Վարկերը, անշուշտ, թանկ հաճույք են տնտեսության համար։ Դրանք այն գումարները չեն, որ կարող են զարգացում, առավել ևս՝ բարձր զարգացում ապահովել։ Բայց երբ չկան այլ հնարավորություններ և հատկապես ուղղակի ֆինանսական ներարկումներ, դա էլ փրկություն է տնտեսության համար։ Սակայն պարզվում է՝ տնտեսությունը վարկերից էլ է զրկված։
Իշխանափոխությունից հետո բանկերի կողմից տեղաբաշխված վարկային միջոցների առյուծի բաժինը գնացել է ոչ թե տնտեսության իրական հատված, այլ սպառողական շուկա։ Կտրուկ ավելացել են սպառողական վարկերը, որոնք մարդիկ սովորաբար վերցնում են ոչ թե տնտեսություն զարգացնելու կամ տնտեսական գործունեություն իրականացնելու համար, այլ կենցաղային խնդիրների լուծման անհրաժեշտությունից ելնելով։
Այլապես դժվար է պատկերացնել սպառողական վարկերի բարձր պահանջարկը։ Հատկապես, որ դրանք թանկ փողեր են, թերևս՝ ամենաթանկը մյուս բոլոր վարկային պրոդուկտների համեմատ։ Նույնիսկ տարօրինակ է, որ մարդիկ գնացել են սպառողական վարկերի ակտիվ ներգրավման։
Դա, անշուշտ, լավ օրից չի գալիս։ Հավանաբար այլ հնարավորություններ չունենալով՝ մարդիկ ստիպված են եղել դիմել վարկերի օգնությանը։ Ու գուցե ՝ոչ միայն առօրյա խնդիրները լուծելու համար։ Որ Հայաստանում քիչ չեն այն քաղաքացիները, ովքեր նոր վարկեր են վերցնում նախորդները մարելու նպատակով, վաղուց հայտնի իրողություն է։
Այնպես չէ, որ իշխանափոխությունից հետո հասարակության եկամուտներն այնքան են ավելացել, որ այլևս նման խնդիր չկա։ Ընդհակառակը` սոցիալական իրավիճակը երկրում մի բան էլ վատացել է։ Ու հավանաբար նաև դա է սպառողական վարկերի արագ ավելացման պատճառներից մեկը։
Իշխանափոխությունից գրեթե 15 ամիս հետո հասարակության սոցիալապես աղքատ հատվածը շարունակում է վայելել իր աղքատությունը։ Որքան էլ Նիկոլ Փաշինյանն ու կառավարության անդամները խոսեն աշխատավարձերի ու սոցիալական այլ վճարների ավելացումից, իրական կյանքում փոփոխությունները նկատելի չեն։ Իսկ երբ մարդկանց եկամուտները չեն բավարարում անհրաժեշտ ծախսերը հոգալու համար, նրանք ստիպված են այլ ելքեր փնտրել։ Թե հետո ինչ կլինի՝ այլ հարց է։
Բնավ զարմանալի չէ, որ այսօր շատ ու շատ քաղաքացիներ կքած են վարկերի ծանրության տակ և չեն կարողանում կատարել ստանձնած պարտավորությունները։ Ոչ վաղ անցյալում, երբ հեղափոխության առաջնորդն ընտրվեց վարչապետ, վարկային համաներում հայտարարեց։ Սա, թերևս, այն քիչ խոստումներից մեկն է, որը Նիկոլ Փաշինյանը կատարել է։ Այդ քայլով ներվեց ավելի քան 12 մլրդ դրամի վարկային տույժ ու տուգանք։ Մեծ թվով վարկառուներ ազատվեցին այդ գումարների վճարումից։ Բայց, ինչպես և սպասվում էր, իրավիճակը չփոխվեց։
Ժամկետանց վարկերի խնդիրն այսօր էլ արդիական է։ Դրանք շարունակում են ավելանալ շատ ավելի արագացված տեմպերով։ Այդպես է, որովհետև մարդկանց ծախսերը եկամուտներից առաջ են ընկել։ Սպառողական վարկերը, որոնք այսօր գուցե ինչ-որ հնարավորություն են ֆինանսավորելու այդ ծախսերը, վաղը կարող են պատուհաս դառնալ՝ ինչպես վարկառուների, այնպես էլ՝ բանկերի համար։
Այնպես որ, սպառողական վարկերի նման կտրուկ ավելացումը, որը տեղի է ունենում վերջին մեկ տարում, գնալով վտանգավոր է դառնում։ Ու դրանից պետք է զգուշանալ։
Այսօր բանկերի սպառողական վարկերի պորտֆելն անցնում է 781 մլրդ դրամի սահմանը։ Վերջին մեկ տարում այն ավելացել է 211 միլիարդով կամ ավելի քան 37 տոկոսով։
Սա բանկերի վարկային պորտֆելի ամենամեծ հատվածն է։ Եթե նախկինում արդյունաբերության ոլորտի հատկացումներն ինչ-որ առումով հավասարակշռում էին սպառողական վարկերին, երբեմն նույնիսկ գերազանցում, ապա հիմա պատկերը կտրուկ փոխվել է։ Այժմ արդեն սպառողական վարկերը շուրջ 300 մլրդ դրամով գերազանցում են արդյունաբերության մեջ բանկերի ունեցած վարկային պորտֆելը։ Այդ շեղումը տեղի է ունեցել գերազանցապես վերջին մեկ տարվա ընթացքում։
Հիմա արդեն դժվար չէ պատկերացնել, թե իշխանափոխությունից հետո բանկային կապիտալը որքանով է դարձել տնտեսության ֆինանսավորման շարժիչ ուժը, ինչպես Նիկոլ Փաշինյանն էր ասում։ Ընդհակառակը` այս թվերը ցույց են տալիս, որ բանկային կապիտալը հեռանում է տնտեսության իրական հատվածից` տեղափոխվելով սպառողական և այլ վարկային շուկաներ, որտեղ ներգրավված միջոցների վերադարձելիության ռիսկերը շատ ավելի մեծ են։
Իշխանափոխությունից հետո ընդլայնվել է բանկերի ոչ միայն՝ սպառողական, այլև՝ հիպոթեքային վարկերի պորտֆելը։ Այն անցել է 287 մլրդ դրամից։
Վերջին մեկ տարում հիպոթեքային վարկերն ավելացել են 72 մլրդ դրամով, ինչը մեծ առաջընթաց է։ Թեև աճի անգամ այդ տեմպով այն հետ է մնում սպառողական վարկերից։ Մեկ տարում հիպոթեքն ավելացել է գրեթե 34 տոկոսով։ Դրան զուգահեռ՝ մեծացել են նաև ռիսկերը` կապված հասարակության վճարունակության հետ։ Ու դեռ հարց է, թե հիպոթեքի ակտիվացումն առաջիկայում ինչ խնդիրներ կարող է ստեղծել վարկառուների և բանկերի համար։ Տնտեսական զարգացումները Հայաստանում այնպիսին չեն, որ հնարավոր լինի մոտ ապագայում ակնկալել մարդկանց վարկունակության և վճարունակության բարձրացում։
Կառավարության քայլերն այս առումով առաժմ լավատեսության հիմքեր չեն տալիս։ Իշխանափոխությունից 15 ամիս հետո սոցիալական իրավիճակը Հայաստանում նույնքան վատ է, որքան նախկինում էր։ Առաջիկա ակնկալիքները նույնպես հուսադրող չեն։ Հասարակության հիմնական մասի եկամուտների քիչ թե շատ շոշափելի ավելացում չի սպասվում։
Բաժանորդագրվեք Top-News.am-ին Telegram-ում
