Վարդգես Դավթյան. Ի՞նչ է դեպրեսիան եւ ինչպես այն հաղթահարել (Մաս 1)

Վարդգես Դավթյան

ՑՏԵՍՈՒԹՅՈՒՆ, ԹԱԽԻԾ !
--------------------
Մաս 1-ին
---------
Լյուդվիգ Վան Բեթհովեն, ՈՒինսթըն Չերչիլ, ՈՒիլյամ Ֆոլկներ, Օնորե դը Բալզակ, Լև Տոլստոյ, Թենեսի ՈՒիլյամս, Վըրջինիա Վուլֆ, Միքելանջելո, Կլոդ Մոնե, Էռնեստ Հեմինգուեյ, Բորիս Պաստեռնակ, Վիվիեն Լի, ՈՒոլթ ՈՒիթմեն, Օդրի Հեփբըրն, Պյոտր Չայկովսկի, Մուրացան, Օլեգ Դալ, Մհեր Մկրտչյան, Ռիչարդ Նիքսոն, Բարբարա Բուշ, Ռեյ Չարլզ, Մակար Եկմալյան ...

Այս նշանավոր մարդիկ տառապել են հոգեկան ընկճվածությամբ կամ դեպրեսիայով (ըստ մասնագետների, կենսագիրների և ժամանակակիցների վկայության) : Իրենց հանճարով և տաղանդներով, հանրային դիրքով և ազդեցությամբ ճանաչված անհատականություններ :

Այս փաստից ոմանք եզրակացրել են, թե, ուրեմն, դեպրեսիան առաջանում է հիմնականում օժտված, շնորհաշատ անձանց մոտ : Ոմանք էլ այս միտքը բանաստեղծականացնում են, ասելով - ,,դեպրեսիան տաղանդի գինն է,,: Սա խախուտ տեսակետ է. նախ, որ շատ ու շատ անքանքար մարդիկ նույնպես տառապում են հոգեկան ընկճվածության սիմպտոմներով , Անանից ( Նար Դոսի ,,Թե ինչ եղավ հետո...,,) - մինչև Դանիելը ( Շիրվանզադեի ,,Չար ոգին,, ) և , ապա, կենդանիները նույնպես դրսևորում են դեպրեսիային հատուկ վարքագիծ ( օրինակ, դռնապան Գերասիմի շունը ,,Մու-մու,, ) :

Սակայն տաղանդավոր անձանց հանգամանքը մեկ այլ բան է հուշում: Որ դեպրեսիան որքան էլ խորն ու տանջալի լինի, որքան էլ բացասաբար ազդի անձի ինքնագիտակցության, նրա կերպարի և կյանքի որակի վրա, այնուամենայնիվ, երբեք չի առաջացնում թուլամտություն, անձի դեֆեկտներ և ավերածություններ: Իսկ սա ամենագլխավորն է ( ամենաուրախալին ), որով դեպրեսիան տարբերվում է հոգեկան այլազան հիվանդություններից և վիճակներից : Սա ամենաբուժելի, ամենաբարորակ և դյուրին հաղթահարելի հոգեախտաբանական ֆենոմեններից է, եթե անձը ճիշտ գիտելիքներ է ստանում և իրական պատկերացում կազմում իր տառապանքի պատճառների և ընթացքի մասին :

ԴԵՊՐԵՍԻԱ բառացի նշանակում է անկում, ճնշվածություն: Եթե վերաբերում է մարդու հոգեկան աշխարհին, ապա - ընկճվածություն, տրամադրության անկումային վիճակ:Որքան էլ դեպրեսիան տարածված է, այնուամենայնիվ, այն սովորական վատ տրամադրությունը չէ, անցողիկ տխրությունը չէ, այլ կայուն, երկարատև հիվանդագին հոգեվիճակ է, որն արտահայտվում է անձի ոչ միայն տրամադրության, այլ նաև գիտակցության ակտիվության ( հոգեկան տոնուսի ) անկումով, մտածողության, հիշողության, աշխարհայացքի, և ընդհանրապես, ինքնազգացողության և ինքնագիտակցության խամրածությամբ, ընդհանուր ,,շախի,, կորուստով :

Եթե վերանանք ոչ մեծ տոկոս կազմող այն դեպքերից, երբ դեպրեսիայի պատճառը հանդիսանում է գլխուղեղում որոշակի ակտիվ նյութերի բնածին և ձեռքբերովի անբավարար քանակը ( ավելի ուշ կխոսենք այդ մասին ), մնացած (10-15 անգամ ավելի հաճախ հանդիպող ) դեպքերում, դեպրեսիայի պատճառը հոգեբանական բնույթի է, որը մենք անվանում ենք ,,ճահճացած տխրություն կամ չմարսված վիշտ,, :

Ինչպես որ ստամոքսի գործունեությունն է խանգարվում երկար ժամանակ անորակ կամ ժամկետանց սնունդ ընդունելով, այնպես էլ անպատրաստ և զգայուն հոգու տեր մարդկանց մոտ չար ու տխուր զգացմունքների տևական ռմբակոծումից առաջանում է դեպրեսիա : Սովորական տխրությունը փարատվում է ինքն իրեն, ժամերի կամ օրվա ընթացքում , առանց փոքրիշատե հոգս պատճառելու մարդուն կամ նրա շրջապատին. այսօր անձրևոտ օր է, ոչինչ, վաղը արև կլինի: Եվ իրոք, արևածագի հետ մեր տխրությունը հօդս է ցնդում : Կամ, ինչ-որ մեկը մեզ նեղացրել է, և մենք նեղսրտել ենք, ընկճվել:

Բայց դեռ օրը կես չեղած, արդեն մոռանում ենք թե վիրավորանքը և թե դրա հեղինակին :

Դեպրեսիայի դեպքում չենք կարողանում մոռանալ ոչ տեղատարափ անձրևը, ոչ թթու խոսքը, ոչ ,,չարամիտ,, ինչ-որ մեկին, թեև դրանք վաղուց չկան մեր տեսադաշտում: Կինը ամուսնուն կորցրել է շատ տարիներ առաջ, սակայն հիմա ողբում է ինչպես նրա մահվան սնարի մոտ: Հարսնացուն հեռացել է նոր ընկերոջ հետ, տարիներ են անցել, սակայն տղան տակավին ուշքի չի գալիս: Այսինքն, մարդու հոգեաշխարհում արթնանում-ակտիվանում են այնպիսի արգելակներ կամ մեխանիզմներ, որոնք թույլ չեն տալիս, որ նրա տրամադրությունը բացվի, սիրտն ուրախանա :

ՈՒրեմն, դեպրեսիան այնպիսի հոգեվիճակ է, երբ մարդը ի զորու չի լինում ( երբեմն էլ - հրաժարվում է ) կառավարել սեփական տրամադրությունը

( Շարունակությունը - հաջորդիվ ):