Inc.com-ը անվանել է 12 ստարտափները, որոնք վերջին 10 տարում փոխել են աշխարհը
Վերջին 10 տարում հայտնվել են ընկերություններ, որոնք դարձել են համաշխարհային ՏՏ-հսկաներ եւ նոր էկոհամակարգ են ստեղծել բիզնեսում։ Inc.com-ը անվանել է 12 ստարտափները, որոնք անցնող տասնամյակում առավելագույնս ազդել են իրենց ոլորտների, գլոբալ շուկայի եւ զանգվածային մշակույթի վրա։
1. Airbnb
Ընկերությանը 2008թ․ թողարկումից հետո երեք տարի է պահանջվել, որպեսզի հաղթահարի 1 մլն ամրագրումները եւ sharing economy կոնցեպցիան ամբողջ աշխարհի օգտատերերի համար սովորական դարձնի։
Inc.com-ը հայտնում է, որ ծառայության վերջին գնահատականը կազմում է ավելի քան 35 մլրդ դոլար, որը գերազանցում է ցանցային Hilton եւ Marriott հյուրանոցների շուկայական ցուցանիշները։ 2020թ․ Airbnb-ը պլանավորում է IPO անցկացնել։
2. Epic Games
Համակարգչային Epic Games խաղեր ստեղծող 1991թ․ հիմնադրված ընկերությունը 2017թ․ թողարկել է Fortnite-ը, որը դարձել է նոր հիթ եւ մշակութային ֆենոմեն։ Աշխարհում հաշվվում է Fortnite-ի 250 մլն խաղացող։
3. Facebook
2012թ․ խոշորագույն սոցիալական ցանցը հաղթահարել է 1 մլրդ օգտատերերի շեմը։ Նույն տարում ընկերությունը հանրային է դարձել։ Այժմ Facebook-ից ամսական օգտվում է 2,45 մլրդ մարդ։
Վերջին մի քանի տարվա ընթացքում Ցուկերբերգի նախագիծը բազմիցս ցույց է տվել, թե ինչ կարեւոր է գաղտնիությունը եւ ինչ է այն նշանակում ժամանակակից աշխարհում։ Cambridge Analytica-ի տվյալներով՝ 2018թ․ 540 մլն Facebook-ի օգտատերերի տվյալներ չպաշտպանված են եղել։ Ընկերությունը հայտնաբերել է, որ հաքերները գողացել են եւս 30 մլն մարդու տվյալներ։
4. Instagram
Խոշոր բլոգերներով եւ ազդեցության միջոցներով, ժապավենների անսպառ պտտվելով եւ բջջային տնտեսության ծաղկմամբ Instagram-ը շատ առումներով կարող է համարվել 2010թ․ ամենակարեւոր հավելվածը:
Քեւին Սիսթրոմը եւ Մայք Քրիգերը ընկերությունը հիմնադրել են 2010թ․։ Երկու տարի անց Facebook-ը գնել է այն 1 մլրդ դոլարով։ Դա սոցցանցի ձեռքբերման ամենախոշոր գործարքն է աշխարհում։
5. Slack
Գործնական նամակագրության համար մեսենջերը, որը ստեղծվել է 2013թ․, ներթափանցել է ամբողջ աշխարհի բազմաթիվ գրասենյակներ։ Փորձագետները համարում են, որ դրա հաջողության գաղտնիքը թաքնված է freemium բիզնես-մոդելի մեջ, երբ ստեղծողը առաջարկում է անվճար օգտվել ծրագրի սահմանափակ գործառույթներից։ Այնուհետեւ լրացուցիչ վճարի դիմաց հաճախորդը կարող է հիմնական ծառայությունների հասանելիություն ձեռք բերել։
6. Snap
Երբ 2011թ․ Snap-ը հայտնվեց, շատերը կարծում էին, որ հավելվածը կօգտագործվի հիմնականում սեքսթինգի համար։ Այդպես են անվանում ինտիմ բնույթի հաղորդագրությունների առաքումը։
Սակայն հիմնադիրներ Էվան Շպիգելը եւ Բոբի Մերֆին իրենց արտադրանքով ստույգ կանխատեսել են օգտատերերի ուշադրության դեֆիցիտը։ Հաջորդ տասնամյակում համարյա յուրաքանչյուր սոցիալական հարթակ փորձել է կրկնել Snapchat-ի ձեւաչափը։
7/8. SpaceX եւ Tesla
Իլոն Մասկի ինովացիոն ստարտափները ամբողջությամբ փոխել են իրենց ոլորտների զարգացման ուղին։ 2010թ․ SpaceX-ը դարձավ առաջին մասնավոր ընկերությունը, որը հաջողությամբ տիեզերանավ արձակեց եւ ուղեծիր հանեց։ Այսօր SpaceX-ի արժեքը 33 մլրդ դոլար է, իսկ ընկերությունը համագործակցում է NASA-ի հետ։
2018թ․ Tesla-ն դարձավ ամենավաճառվող էլեկտրամոբիլն աշխարհում։ Դրանից հետո շատ ընկերություններ որոշեցին թողարկել դրան նմանվող ավտոմեքենաներ։
9. Stripe
2009թ․ եղբայրներ Ջոն եւ Պատրիկ Կոլիսոնները հիմնադրեցին էլեկտրոնային վճարումների Stripe ծառայությունը։ Ընկերության հաճախորդների թվում ոչ միայն հազարավոր փոքր բիզնեսներ են, այլեւ հսկաներ Lyft-ը, Target-ը եւ Salesforce-ը։ Ստարտափի արժեքը 35 մլրդ դոլար է։
10. Theranos
2003թ․ Էլիզաբեթ Հոլմսը հիմնադրեց ընկերություն, որը իբր կարող էր կենսանմուշի նվազագույն քանակով արյան անալիզ կատարել։ 2013թ․ ստարտափը կարողացավ գրավել 700 մլն դոլար, իսկ երկու տարի անց Theranos-ը գնահատվեց 9 մլրդ դոլար։
Սակայն 2018թ․ ամեն ինչ քանդվեց՝ ընկերությանը խարդախության մեղադրանք առաջադրվեց։ Այժմ մենեջերներին 20 տարվա ազատազրկում է սպասվում, իսկ Հոլմսը պարտավոր է 500 000 դոլար տուգանք վճարել։
11. Twitter
Սոցցանց, որը թույլ է տալիս 140 նշաններով գրառումներ հրապարակել, 2006-ից մինչեւ այսօր վերաճել է մեր ժամանակների տարեգրի եւ բազմիցս հարթակ է դարձել հասարակական-քաղաքական բանավեճերի համար։
«Արաբական գարնան» ցույցերի, կլիմայական գործադուլների եւ միլիոնավոր այլ շարժումների ժամանակ ընկերության դերը ապացուցում է նրա հզոր ազդեցությունը։
12. WeWork
47 մլրդ դոլար գնահատմամբ եւ աշխարհով մեկ 800 գրասենյակներում 12,5 հազար աշխատակիցներով WeWork-ը շարունակում էր սրընթաց զարգանալ 2019թ․, մինչեւ վրա հասավ գլոբալ տապալումը։
Փաստաթղթերը արժեթղթերի հանձնաժողով եւ ԱՄՆ բորսաներ հանձնելուց հետո ընկերության արժեքը 4 անգամ ընկավ։ Նրա հիմնադիր Ադամ Նեյմանը զրկվեց CEO-ի պաշտոնից, իսկ ներդրողներն ու վերլուծաբանները խոսեցին ցանցի հնարավոր սնանկացման մասին։ Այժմ WeWork-ը աստիճանաբար վերականգնվում է, որպեսզի կարգավորի կայուն աճը։