Երևանի դպրոցներից մեկում 14-ամյա դեռահասները ծեծի են ենթարկել համադասարանցուն, վերջինը տեղափոխվել է հիվանդանոց 
Քաղաքացիները բեռնատարներով փակել են Ազատության պողոտան (տեսանյութ)
Երևան-Սևան ավտոմայրուղու վրա պարեկները կանգնեցնում են բոլոր բեռնատարները` արգելելով մուտք գործել Երևան 
Վաշինգտոնում հակահայկական ցույց է անցկացվել, մասնակիցները վանկարկում էին «Փաշինյան»
ԵԱ․ Նարեկ Մանասյանի տպավորիչ հաղթանակը Ադրբեջանի բռնցքամարտիկի նկատմամբ (տեսանյութ) 
Լեո Նիկոլյանը չի պատրաստվում դադարեցնել հացադուլը, մինչև չասեն՝ ինչու իրեն թույլ չեն տալիս մուտք գործել ՀՀ 
Ամենայն Հայոց Կաթողիկոսը հոգևորականներին պատգամել է հայ ժողովրդին ուղղորդել ճշմարտության ճանապարհով 
Սրտի խնայող դեֆիբրիլացիա. մշակվել է սրտի ռիթմի խանգարումների բուժման ավելի մեղմ մեթոդ
Գիտնականներն ամենավտանգավոր պատասխանները տվող «թունավոր» արհեստական բանականություն են ստեղծել 
Չինաստանում թալանված հնագույն դամբարանում 15 բրոնզե ծիսական զանգ է հայտնաբերվել
Լոնդոնում բանակի հեծելազորային գնդի ձիերը փախել են ախոռից` բախվելով մեքենաներին և ավտոբուսին (տեսանյութ) 
Պետք է հիշենք և հարգենք Հայոց ցեղասպանության զոհերի հիշատակը․ Կանադայի վարչապետի ուղերձը 
Կոչ ենք անում աջակցել Համատեղ պատմական հանձնաժողովի ստեղծման մեր առաջարկին և Հայաստանի հետ կարգավորման գործընթացին. Թուրքիայի ԱԳՆ 
Կա արտաքին սատարում այս իշխանություններին․ Սերժ Սարգսյանը՝ իշխանություններին հեռացնելու՝ ընդդիմության փորձերի մասին 
Ցեղաuպանnւթյան ժխտումը քրեորեն պատժելի է, իսկ զոհերի անունները ճշտելը՝ հիմարություն․ Սերժ Սարգսյան 
Ադրբեջանը սահմանագծման գործընթաց է իրականացնում Փաշինյանի ձեռքով. Սեյրան Օհանյան
Կարևոր է, որ ՆԱՏՕ-ի և Ռուսաստանի միջև բախում չլինի. Շոլց
Բաքուն շարունակում է Հայաստանից պահանջել փոխել սահմանադրությունը
Այսօր լրանում է Հայոց ցեղասպանության 109-րդ տարելիցը․ Ռոբերտ Քոչարյան
Բայդենն ապրիլքսանչորսյան ուղերձում կրկին կիրառել է «ցեղաuպանnւթյուն» եզրույթը
«Ես պահանջեցի, հայկական գերեզմանոցի համար տեղ հատկացրեցին». Գայանե Գեւորգյանը Հայաստանից տեղափոխվել է Վանում ապրելու 
1915 թվականի իրադարձությունները «ցեղասպանություն չեն». Բաքվում Թուրքիայի դեսպան
Աննա Հակոբյանին Ծիծեռնակաբերդի հուշահամալիրում դիմավորել են «Նիկոլ ցեղասպան» վանկարկություններով (տեսանյութ) 
Պատմության այս մռայլ էջը հիշեցնում է խտրականության ու բռնության դեմ պայքարի անհրաժեշտության մասին․ Բելգիայի արտգործնախարար 
Զեկույց. Իրավապաշտպան կազմակերպությունները Հայաստանում ոստիկանության չարաշահումների աճ են արձանագրում 
Արիությանը վախկոտություն մի խառնեք․ մեր պատգամն ենք բերում իշխանություններին․ Գարեգին Բ (տեսանյութ) 
Հեռախոսազրույցի ընթացքում հորս ասածներից մենք ավելի շատ ենք անհանգստացել․ Ռուբեն Վարդանյանի որդի 
Մատվիենկոն հանձնարարել է խոսնակ Սիմոնյանի հայտարարությունների առնչությամբ հարցում ուղարկել Հայաստանի խորհրդարան 
Պարզվում է՝ Հրանուշ Հակոբյանի «Արի տուն» ծրագրի անհաջող կրկնօրինակն է փորձ արվում գործի դնել 
Հայոց ցեղասպանությունն անցյալի ողբերգություն չէ, այն շարունակական իրականություն է. ԵԽ պատգամավոր 
Ուկրաինական անօդաչուները գրոհել են Սմոլենսկի վառելիքաէներգետիկ օբյեկտները
Նորատուսի գերեզմանատանը պայթյուն-փլուզում է տեղի ունեցել․ պայթյունի վայրից 80 մետրի հեռու հայտնաբերվել է տղամարդու դի 
Crocus-ում տեղի ունեցածի բոլոր պատվիրատուները, հովանավորները և կազմակերպիչները պետք է բացահայտվեն և պատժվեն. Պուտին 
Պարո՛ն Էրդողան, մի փորձեք Սփյուռքը հակադրել Հայաստանին, մենք մի ազգ ենք՝ մի պահանջատիրությամբ. Արամ Ա 
Եթե Հայաստանը որոշի դուրս գալ ՀԱՊԿ-ից, դա կլինի նրա ինքնիշխան իրավունքը. ՀԱՊԿ գլխավոր քարտուղար 
Ամաչում են մարդամեջ դուրս գան
Ապրիլի 25-ը որոշիչ օր է Մամիկոն Ասլանյանի համար 
Առավոտից չի դադարում մարդկանց հոսքը դեպի Ծիծեռնակաբերիդ բարձունք (տեսանյութ)
Ի՞նչ է անելու Փաշինյանը հաջորդ անգամ՝ քանդելո՞ւ է Հայոց ցեղասպանության թանգարանը․ Հարութ Սասունյան 
36 կգ ոսկու գործով քննչական խմբի ղեկավարին նոր պաշտոն են տվել 
Անհանգստացած ենք Հայաստանում ոստիկանական բռնության դեպքերի աճով. Freedom House
Մարիա Կարապետյանին «հուշումներով» ՔՊ-ական անդամները դեմ քվեարկեցին ընդդիմության նախագծին 
Մեր նվիրական պարտքն է՝ պաշտպանել ամբողջականությունը մեր հայրենի երկրի. Ամենայն Հայոց Կաթողիկոս 
Փաշինյանը տավուշցիներին երաշխիքներ չի տվել, որ Ադրբեջանին այլ տարածքներ չեն հանձնվելու 
Իսկ անկլավները տալուց հետո կգա ադրբեջանցի փախստականների վերադարձի ժամանակը 
Հաջորդ քայլը լինելու է ապրիլի 24-ի հիշատակի օրվանից հրաժարվելը 
Ով հրաժարվում է հայրենի հողերից, անիծյալ ու աստանդական պիտի դառնա եղբայրասպան Կայենի նման․ Արշակ սրբազան 
Օրենք խախտողները Երևանում՝ Կառավարությունում նստած են. Բագրատ Սրբազան 
Ոսկեպար - Կիրանց ճանապարհը շարունակում է փակ մնալ. սպասում են Մհեր Գրիգորյանի այցին 
Կանաչ տարածքները բարելավում են աղիքների և մաշկի միկրոբիոմի կազմը
Կանադացի գիտնականները սովորել են ռետինե և պլաստիկ թափոններից նավթամթերք արտադրել
Շարունակում ենք Հայաստանի հետ դաշնակից մնալ, կարծում եմ՝ այնտեղ կան մարդիկ, որոնք հասկանում են ՌԴ-ի դերը Հայաստանի անվտանգության և տնտեսական զարգացման գործում 
Ռուբեն Վարդանյանը հացադուլ է հայտարարել. նա պահանջում է բոլոր հայ բանտարկյալների անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակումը 
ԿՀՎ տնօրեն. Առանց ԱՄՆ-ի օգնության Ուկրաինան կարող է պարտվել պատերազմում մինչև տարեվերջ 
WhatsApp-ում արհեստական բանականության գործառույթ կներդրվի․ ի՞նչ է այն անելու
Էդ խեղճ մարդիկ ի՞նչ են անում, երկու կոպեկ փող են աշխատում․ քաղաքացի 
Խանութներում 30 տարեկան բարետես աշխատող են ուզում․ Բարետես եմ, բայց 30 տարեկան չեմ․ առևտրական 
3 ելույթ «նախկին» Փաշինյանից՝ բռնությունն արմատախիլ անելու մասին 
ՊԵԿ նախկին փոխնախագահը հրավիրվել է դատախազություն. «Հրապարակ»
Իսրայելի կողմից Իրանին հարվածելու թիրախը եղել է Սպահան քաղաքի մոտ գտնվող ավիաբազան
Եթե երկրի ղեկավարը ժամանակ ունի զննելու դպրոցների պահարանների կախիչների որակը, թող ժամանակ գտնի նաև hրթիռները «զննելու» համար․ Դավիթ Տոնոյան 
Փորձում են այնպես անել, որ հայերը մոռանան Արցախի կորստի մասին՝ ջնջելով «Արցախ» անունը ժողովրդի հիշողությունից 
Իրանի միջուկային օբյեկտներին ոչ մի վնաս չի հասցվել. ՄԱԳԱՏԷ-ն՝ Իսրայելի հարվածի մասին
Հիվանդանոցներում պետպատվերով բուժումները կասեցվել են 
Ինչպես են այս տարի նշելու Քաղաքացու օրը 
Մենք հետևողական ենք լինելու, սա չի կարող մնալ անհետևանք․ Լևոն Քոչարյանը՝ Սամվել Վարդանյանին խոշտանգելու մասին 
Իրանի տարածքում հրթիռային հարվածներ չեն գրանցվել. լրատվամիջոց
ՀՀ տարածքում կան փակ ավտոճանապարհներ
Թրենդային է դարձել ընդդիմադիր դաշտի ներսում, որ խորհրդարանական ընդդիմությունն ավելի շատ ունենա ընդդիմություն, քան իշխանությունները 
Ո՞նց կարելի է դավաճանությունը ներկայացնել որպես փրկություն. Գնդակահարության արժանի է այդ իշխանությունը. Աջապահյան 
Փաշինյանի՝ տավուշյան վերջին այցից հետո ՔՊ-ում փորձում են հասկանալ՝ ինչ է փոխվել վերջին օրերին 
Իրական արդարությունն այն է, որ ԼՂ-ից տեղահանվածները վերադառնան․ Բրեդ Շերման
Իսրայելը հարվածել է Իրանին. լրատվամիջոց
Կմասնակցի արդյոք Փաշինյանը Մոսկվայում կայանալիք շքերթին
Սրանց «թեթև» ձեռքով շատ արագ մոտենում է անվերադարձի կետին․ Մհեր Մելքոնյան
Հագեցնող սնունդը նվազեցնում է քաղցրեղենի ցանկությունը
Ստեղծվել է անօդաչու թռչող սարք, որը կարող է հիշել մարդուն և հետապնդել նրան
Տղամարդը դատի է տվել 50 կանանց, որոնց հետ ծանոթացել է Tinder-ում
Չափազանց բարդ տնային աշխատանքը վնասում է երեխաներին 
Սպորտ դիտելը ակտիվացնում է ուղեղում պարգևատրման համակարգը
Մատնիչն ու քաղաքացին տարբեր բաներ են
Արարատ Միրզոյանի խաշի պատմությունն անհեթեթ է ու տգեղ։ Նա որևէ դատապարտելի բան չի արել՝ ո՛չ օրենքի տեսակետից, ո՛չ հանրային էթիկայի։ Ընկերական միջավայր, համեստ սեղան՝ այն, ինչ անում են բոլորը։ Շատ ավելի կարևոր է հասկանալ, թե ինչո՛ւ հնարավոր եղավ ստանալ նման «մեդիապատմություն», և թե ինչո՛ւ այն ունեցավ այդքան մեծ հնչեղություն։
Այլ մթնոլորտում, այլ հանրային տրամադրությունների պայմաններում, սա կլիներ չորրորդական թեմա կամ գուցե ընդհանրապես չլիներ։ Օրվա մթնոլորտի բառապաշարով՝ տեղի ունեցածը իշխանավորների կյանքի թափանցիկության (transparency) արդյունք է, իսկ փակված հաշվի մասին տեղեկություն հաղորդած մատուցողի արարքը՝ ոչ այլ ինչ, քան «պատասխանատու, իրազեկ» քաղաքացու արարք։ Նոր Հայաստանի քաղաքացու կեցվածք։
Առաջին արժեհամակարգային շոկը ես ապրեցի այն ժամանակ, երբ դեռևս 1.5 տարի առաջ նորանշանակ ԿԳ նախարար Արայիկ Հարությունյանը փայտը ձեռքին, դպրոցի հետնամուտքից, լայվը միացրած թաքուն գնում էր դասասենյակներից մեկում ծնողական ժողով բռնացնելու, որտեղ, ըստ իր տեղեկությունների, դրամահավաք կարող էր լինել։
Ակնհայտ է, որ Երևան պանդոկի աշխատակիցներից մեկի նման այդ դպրոցում էլ գտնվել է ինչ-որ «պատասխանատու» քաղաքացի, իսկ նախարարն էլ, պարզապես չզգալով, թե ինչ է նշանակում պետության նախարար, թաղային ոստիկանի ստաժորի նման շտապում էր սեփական ձեռքերով արձանագրել պահը։ Սա սկիզբն էր՝ տխուր և անդուր։
Հետո նոր Հայաստանի իշխանությունները նոր կրոնի մոլեռանդությամբ քարոզում էին «թեժ գիծ», ռադիկալ մոլլայի ոգևորությամբ՝ զանգե՛ք, գրե՛ք, մատնե՛ք, բացահայտե՛ք և այլն։ Ու հասարակությունը լծվեց այդ անարդյունավետ ու դեգրադացնող գործին, ու թեև դեպքերի 90 տոկոսը սուտ մատնություններ էին, բայց թափանիվն արդեն միացել էր։
Հետո պեղեցին Սիլվա Համբարձումյանին, որը ժանրի դասականներից է, ու նրա վրա կառուցեցին նոր Հայաստանի դատաիրավական ռեֆորմը։
1.5 տարի է՝ քաղաքացիական կեցվածք ձևակերպման տակ խրախուսվել է մատնագրությունը։ Հարուցվել են քրեական գործեր՝ ուղղորդված մատնությունների վրա, ընդունվել են օրենքներ, որոնք քաղաքացուն խրախուսում են դառնալ ինֆորմատորներ, առանձին պատգամավորներ մասնագիտանում են մատնագրերի գործում և այլն և այլն։
Ինքը՝ Ն. Փաշինյանը, մի քանի անգամ խրախուսել է այդ ոճը։ Քաղաքացիական կեցվածքի և մատնագրության մեջ ահռելի տարբերություն կա։ Քաղաքացին բարձրաձայն խոսում է եղած խնդիրների մասին ու լուծումներ պահանջում՝ չթաքնվելով անանուն հաղորդագրության ետևում։ Մատնիչը ֆեյք է՝ անկախ իր հայտնած տեղեկության կարևորությունից։ Քաղաքացու համար կարևորը իր բարձրաձայնած խնդրի լուծումն է, մատնիչի համար՝ կոնկրետ մարդուն վնասելը՝ ինչ գնով ուզում է լինի՝ անկախ բարձրացված հարցից։ Ֆեյքերի ինստիտուտն ու մատնությունը խրախուսելը և քաղաքացու պատասխանատու կեցվածքը գովերգելը բոլորովին տարբեր բաներ են։
Հիմա դրա զոհը դարձել է Արարատ Միրզոյանը։ Սա վերջի՞ն դեպքն է. վստահ եմ՝ ոչ։
Մթնոլորտն է այդպիսին։ Ա. Միրզոյանի խաշը թեժ գծի պաշտամունքի, ֆեյքերի խրախուսման ու Սիլվայի ուղիղ հետևանքն է։ Կհաջողվի՞ արդյոք փոխել մթնոլորտն ու մտնել քաղաքացիական, այլ ոչ՝ մատնիչների հասարակության կառուցման փուլ։ Այո, եթե դրվի նման խնդիր։
Մարինե Սուքիասյան
«Այլընտրանքային նախագծեր խումբ»
