Այսօր՝ 19 մարտի 2024թ., 00:00
ՀՀ-ի համար ըմբռնելի է էքսկլավ, անկլավների հարցն ավելի ուշ դիտարկելու մոտեցումը․ փոխվարչապետի գրասենյակ Սա զորբա, տգիտության ձեռագիր է․ պատգամավորը՝ ակադեմիական քաղաքի մասին Ինչպե՞ս և ինչո՞ւ է էլեկտրոնային դեղատոմսերի ներդրման որոշումը խախտում բժշկական գաղտնիքի իրավունքը Լյուքս դասի տիեզերական ճամփորդություններով զբաղվող ընկերությունը ուղևորներին կես միլիոն դոլարանոց ուտեստ կառաջարկի Rolls-Royce Ghost-ը «թոշակի կանցնի». նրան կփոխարինի նոր Alpina սեդանը Որքան կնստի ամեն մի ծառը Երեւան քաղաքի վրա. Բեգոյանը մանրամասներ հայտնեց Քնած մարդկանց ուղեղը հասկանում է արտաբերված բառերի իմաստը. գիտնականներ Հարի Քեյնը վնասվածք է ստացել Տավուշի նախկին մարզպետ Հովիկ Աբովյանը Հայաստանին կփոխանցի ավելի քան 608 մլն 634 հազար դրամ Նրա հետ վաղուց չեն բանակցում, այլ՝ պահանջում են. Արշակ Կարապետյանը հակադարձում է Նիկոլ Փաշինյանին Արագածոտնում ձյան առատ տեղումներ են (տեսանյութ) Ռուսական ընտրություններն ակնհայտորեն ոչ ազատ էին, ոչ արդար. Սպիտակ տուն Հռոմի պապ, Կիմ Չեն Ըն, Մադուրո. ովքեր են շնորհավորել Պուտինին Ոստիկանությունը հորդորում է կապել ամրագոտիները, այլապես՝ կտուգանեն ԵՄ Խորհուրդը կքննարկի Հայաստանին աջակցության հարցը «Ցեղասպանության հակադարձում. Արցախի հայերի իրավունքների և անվտանգ վերադարձի ապահովում» խորագրով քննարկում ԱՄՆ Կոնգրեսում Սպասվող առատ տեղումներից չբողոքեք, մեզ ջուր է պետք․ Գագիկ Սուրենյան Առանց միջազգային արդարադատության հնարավոր չէ հասնել կայուն ու տևական խաղաղության. հայտարարություն 2023-ի սեպտեմբերից Հայաստանը լքած 7 825 արցախցիներ չեն վերադարձել. նոր տվյալներ Պուտինը հայտարարել է, որ համաձայն է եղել Նավալնիի փոխանակմանը Ադրբեջանցիներն ավերել են գետավանցի ազատամարտիկների հիշատակին նվիրված հուշահամալիրը «Ֆեներբահչեի» ֆուտբոլիստների եւ «Տրաբզոնսպորի» ֆանատների բախումը (տեսանյութ) Մոլդովայում ձերբակալել են ՌԴ դեսպանատունը հրկիզելու փորձ կատարած տղամարդուն Հարբած կինը կապված սավաններով փորձել է իջնել 4-րդ հարկից, սակայն վայր է ընկել և մահացել Մարսի մակերեսին միլիարդավոր խառնարանների ձևավորման համար մեկ երկնաքար է պատասխանատու Կլիմայի ակտիվիստները խափանել են Հռոմի հայտնի մարաթոնը՝ «մահաբեր ամռան» մասին նախազգուշացնելու համար Շիրակի մարզում, Ապարանի տարածաշրջանում և Ջերմուկում ձյուն է տեղում Հնագետները հայտնաբերել են, թե որտեղ է խորտակվել 17-րդ դարում անհետացած բրիտանական լեգենդար ռազմանավը Գերմանիայի նախագահը չի շնորհավորի Պուտինին նախագահական ընտրություններում տարած հաղթանակի կապակցությամբ․ Գերմանիայի նախագահի մամուլի քարտուղար Մեդվեդևը շնորհավորել է Ռուսաստանի թշնամիներին ընտրություններում Պուտինի հաղթանակի կապակցությամբ Մարտի 20-ի հանրահավաքը որևէ առնչություն չունի արցախյան ու հայաստանյան քաղաքական ուժերի հետ. Արտակ Բեգլարյան Այսօր մենք Հայաստանի հետ խաղաղ բանակցությունների ակտիվ փուլում ենք․ Ալիև Մարտունեցիներն ընդդիմադիր պատգամավորների հետ քննարկել են անվտանգային իրավիճակը Ստոլտենբերգ. Մենք հույս ունենք Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կայուն խաղաղության հասնել Օրվա խորհուրդ Քիրբի. Ուկրաինացիները նահանջում են պաշտպանության երկրորդ և երրորդ գիծ Արա Աբրահամյանի ներկայացուցիչը Մոսկվայի հայերի միությունում ծեծի է ենթարկել 20-ամյա երիտասարդին Ում է իրականում պատկանում Թաիրով 50/10 հասցեում գտնվող հողատարածքը. ով է զավթողը Տղամարդը կոտրել է Սյունիքի, Վայոց ձորի և Արարատի մարզերում տեղադրված բոլոր արագաչափերը Վլադիմիր Պուտինն, ըստ նախնական տվյալների, ընտրություններում ստացել է ձայների 87,68 %-ը 17-ամյա տղայի սպանության մեջ հիմնական մեղադրյալներից մեկը հայտնել է, որ դանակն իրեն փոխանցել է ընկերը․ մանրամասներ սպանության դեպքից Ռուսաստանցի թենիսիստներ Կարեն Խաչանովն ու Անդրեյ Ռուբլյովը բարեգործական հանդիպում են անցկացրել Լոս Անջելեսում Արցախից բռնի տեղահանված ընտանիքների համար Ֆերմերին երկարաժամկետ ազատազրկում է սպառնում՝ մուտանտ ոչխարներ բուծելու համար Ինչպես կարող եք կառուցել Ձեր տունը սահմանամերձ բնակավայրում ամբողջությամբ պետության ֆինանսավորմամբ. մանրամասներ (տեսանյութ) ԱՄՆ-ն Ճապոնիային է վերադարձրել Երկրորդ համաշխարհայինի ժամանակ հափշտակված 22 պատմական նմուշ Երգիչ Բրունո Մարսը Լաս Վեգասի խաղшտներից մեկին պարտք է 50 մլն դոլար Երևանի Ինֆորմատիկայի պետական քոլեջի ուսանողին սպանած անձին դատարանը կալանավորեց ՀՀ-ում օդի ջերմաստիճանը մարտի 19-ի ցերեկը կնվազի 5-7 աստիճանով, մարտի 20-22-ին նույնքան կբարձրանա ՔՊ-ի կողմից իմ նկատմամբ շատ մեծ ճնշում կար, որ պետք է քաղաքապետարանում բոլորին հանեմ, նոր մարդկանց բերեմ. Մարության 38-ամյա տղամարդը կրծքավանդակի ձախ կեսի հրազենային վնասվածքով Վանաձորի հիվանդանոց է տեղափոխվել ՌԴ-ում ընտրությունների քվեարկության վերջին օրն ավելի քան 50 մարդ է բերման ենթարկվել Պատժամիջոցները՝ Բաքվի վարչակարգը զսպող գործիք. Գարդման-Շիրվան-Նախիջևան համահայկական միությունը ողջունել է Եվրախորհրդարանի բանաձևերը Ալեքսանդր Շիրվինդտի ժառանգության մասին մանրամասներ են հայտնի դարձել Ալեն Սիմոնյանն ուզում էր դառնալ քաղաքապետ և մի փոքր տխրել էր, որ չդարձավ. Մարության Ո΄չ քո հոր տարածքներն են, ո΄չ դու սուլթան ես, ո΄չ թագավոր ես, որ հիմա էլ հանձնում ես. Բագրատ Սրբազանը՝ 4 գյուղերի մասին Եթե ես չընտրվեմ, առնվազն արյունահեղություն կլինի. Թրամփ Մեր արտաքին քաղաքականության նպատակը կարծես մեր ընկերներին մեզ թշնամի դարձնելը լինի․ Լևոն Քոչարյան Բերման է ենթարկվել Մաստարայի վարչական ղեկավարը. նրա ծոցագրպանում կանեփ է հայտնաբերվել Մոսկվայի վրա թռչող ԱԹՍ–ի ոչնչացման պահը հայտնվել է համացանցում Եթե Փաշինյանը պատրաստ է տալ հայկական տարածքներ, պարտավոր է նաև պահանջել վերադարձնել ԼՂ ինքնավար մարզի կարգավիճակը․ Օսկանյան Ուկրաինան կկորցնի ավելի շատ տարածքներ. Իլոն Մասկի կանխատեսումը «Դոմոդեդովոյում» դեպի Մոսկվա թռչող ԱԹՍ է խոցվել․ քաղաքապետ Ինչ-որ մի տեղ պիտի կանգնի այդ նահանջը, թող Ոսկեպարում կանգնի. մենք պետք է կանգնեցնեք այդ նահանջը. Աջապահյան Մենք Սուրբ լեռ ունենք, Արարատն է․ Բագրատ Սրբազան «00 DD 000» համարանիշը ձեռք է բերել Սամվել Ալեքսանյանի փեսան ՌԴ նախագահի ընտրությունների արդյունքներից շատ բան է կախված. ՀՀ-ում ՌԴ դեսպան Կալանավորները չեն ենթարկվել ծառայողների պահանջներին և տեղափոխվել են պատժախցեր ՆԳՆ փրկարար ծառայությունը Զովունի գյուղի մոտ գտնվող գազալցակայանում տեղի ունեցած պայթյունից մանրամասներ է հայտնել Պատրաստվենք մեր կյանքի ամենակարևոր հանդիպմանը. Գալստյան կիրակի Կին ուղևորին չենթարկվելը վարորդի համար տխուր հետևանք է ունեցել Ռուսաստանի 8 շրջաններում 35 անօդաչու է խոցվել և գրավվել. Կրասնոդարի նավթավերամշակման գործարանում հրդեհ է բռնկվել Օրվա խորհուրդ ՏԵՂԵԿԱՆՔ № 41՝ Նիկոլ Փաշինյանին ընտրածների համար Խոշոր պայթյուն և փլուզում՝ Քանաքեռավանի գազալցակայանում․ աշխատակիցը մի քանի մետր շպրտվել է. նրա վիճակը ծայրահեղ ծանր է Օրվա խորհուրդ Պատգամավորներից ովքեր են մեկնելու ՌԴ՝ դիտարկելու նախագահական ընտրությունները Մանուկ Սուքիասյանը մանրամասներ է հայտնել քաղաքապետարանում խուզարկությունից Binance-ի թոփ մենեջերներ Ղամբարյանը և Անջարվալան ձերբակալվել են Նիգերիայում. Wired Գևորգ Պապոյանին կփոխարինի Ծովինար Վարդանյանը Գյումրու Տիմիրազևի փողոցի 61-ամյա բնակչին սպանել է 47-ամյա հարևանը
Հարցում

Կլիման ազդել է ոչ միայն Ասորեստանյան կայսրության անկման, այլեւ ծագման վրա

Կլիմայական գործընթացները առաջատար դեր են ունեցել ոչ միայն Ասորեստանյան կայսրության՝ անտիկ աշխարհի «գերտերություններից» մեկի անկման, այլեւ ծագման վրա։ Ասորեստանցիների հզորության թաքնված հիմքը մ․թ․ա․ X-VIII դդ․ Մերձավոր Արեւելքի չափազանց խոնավ կլիման էր, հայտնում է Science Advances-ը։

«Մեր կողմից հավաքված տվյալները խոսում են այն մասին, որ կլիմայական փոփոխությունները եղել են Ասորեստանի հզորության աճի գլխավոր գործոնները։ Մոտ երկու հարյուրամյակ առատ տեղումները եւ լավ բերքը նպաստել են խիտ բնակեցված քաղաքների աճին եւ երկրի սահմանների արագ ընդլայնմանը։ Այդ «մեգապոլիսները» Ասորեստանի անկման պատճառներից մեկն են դարձել այն բանից հետո, երբ մ․թ․ա․ VII դարում սկսվել է երաշտի նոր դարաշրջանը։


Պատմաբանները կարծում են, որ Ասորեստանը ծագել է Միջագետքի մյուս պետությունների հետ միաժամանակ, սակայն մինչեւ մ․թ․ա․ X դարը այն մնում էր Բաբելոնի եւ վաղ անտիկ դարաշրջանի մյուս տերությունների ստվերի տակ։

Համարյա բոլոր այս պետությունները հազարամյակների սահմանին, անտիկ աշխարհի ինքնատիպ «մութ դարերի» ժամանակ անկում են ապրել «բրոնզե դարի աղետի» արդյունքում։

Այդ խառը ժամանակ Ասորեստանը կարող էր պահպանել իր ամբողջականությունը։ Դրանից օգտվել են նրա կառավարիչները, որոնք ստեղծել են երկաթե դարի ամենահզոր եւ կազմակերպված բանակը։ Ասորեստանի ռազմական մեքենան թույլ է տվել նրան գրավել Բաբելոնը, Հին Եգիպտոսը, Իսրայելըւ եւ Մերձավոր Արեւելքի այլ երկրներ ու ստեղծել մարդկության պատմության մեջ առաջին կայսրություններից մեկը։

Այս պետությունը, Նորասորեստանյան կայսրությունը, անտիկ ժամանակների չափանիշներով երկար չի գոյատեւել, ընդամենը մոտ 3-4 դար։ Մ․թ․ա․ VII դարում նրան ջնջել են երկրի երեսից այն բանից հետո, երբ Նորասորեստանյան թագավորության եւ Միդիայի միացյալ բանակները ոչնչացրել են Ասորեստանի մայրաքաղաք Նինվեն։ Մինչ այդ բազմամյա երաշտը ապակայունացրել էր երկրի քաղաքական իրավիճակը եւ պառակտել կայսրության հզորությունը։

Կալիֆոռնիայի համալսարանի երկրաբան Աշիշ Սինհան եւ նրա գործընկերները գտել են այն բանի վկայությունը, որ կլիման ուղիղ կապ է ունեցել Ասորեստանյան կայսրության ծագման հետ։

Կարդալով «կլիմայական տարեգրությունը»՝ գիտնականները հաստատել են, որ կլիմայական երեւույթները դարձել են, Ասորեստանի ոչ միայն անկման, այլեւ ծագման պատճառը։ Եթե անկման պատճառ է դարձել երաշտը, ապա ծագման համար հիմք են հանդիսացել առատ տեղումները։

Ամենաերկար նման ժամանակաշրջանը սկսվել է մ․թ․ա․ IX դարի կեսին։ Այն ժամանակ, ինչպես նշում են գիտնականները, տեղումների մակարդակը Ասորեստանի տարածքում եղել է 20-40 տոկոսով ավելի բարձր, քան այսօրվա Իրաքի տարածքում է։ Դա կտրուկ բարձրացրել է գյուղատնտեսական կուլտուրաների կենսունակությունը եւ ստեղծել է ջրի պաշարներ՝ դրանց ջրելու համար։

Այդ խոնավ դարաշրջանը վերջացել է Սարգոն II-ի կառավարման վերջին տարիներին, երբ Ասորեստանը սկսել են ցնցել գերված ժողովուրդների ապստամբությունները, իսկ տեղումների մակարդակն ընկել է մոտ երկու անգամ՝ իջնելով մինչեւ 200-250 մմ-ի։ Նոր՝ երաշտի դարաշրջանի սկիզբը, ինչպես ենթադրում են գիտնականները, պատճառ է դարձել, որպեսզի նրա որդի Սենեքերիմը մայրաքաղաքը տեղափոխի Նինվե եւ կառուցի ջրանցքների ցանց, որը քաղաքը կապահովեր ջրով։

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan