Այսօր՝ 28 մարտի 2024թ., 00:00
Զույգերը, որոնք միասին ալկոհոլ են խմում, ավելի երկար են ապրում միասին Ցուցարարները գոմաղբ են թափել ամերիկացի պաշտոնյաների տների մոտ Պեսկովը պատմել է «Крокус»-ում տեղի ունեցած ահաբեկչությունից հետո Պուտինի անցկացրած անքուն գիշերվա մասին «Լյուկի կափարիչ» փոխելը՝ լուրի թեմա․ Քաղաքացիները ծաղրում են թաղապետարանին Արթուր Աբրահամ․ Պապա ջան, ես քեզ միշտ կկարոտեմ, կհանդիպենք մյուս կյանքում Պատվավոր հյուպատոսների տրանսպորտային միջոցներին հատկացվելու են «H» տառը պարունակող կարմիր հիմնագույնի համարանիշեր Օրվա խորհուրդ Փաշինյանը զարմացել է, որ ժողովուրդն այսքան տարի իրենց հանդուրժում է. «Հրապարակ» Սրանք անցան պլան Բ-ին. Գառնիկ Դանիելյան ՀՀ-ԵՄ-ԱՄՆ հանդիպումը որևէ երրորդ կողմի դեմ ուղղված չէ և չէր էլ կարող լինել. ՀՀ ԱԳՆ-ն՝ Ադրբեջանի հայտարարություններին «Ամիօ բանկ»-ը վերաբրենդավորումից հետո լծվել է ֆիզիկական և իրավաբանական անձանց հարկադիր սնանկացման գործընթացին Օրենքի խախտմամբ աշխատանքից ազատվածներին նախարարությունները 436 մլն դրամ հարկադիր պարապուրդի գումար են վճարել Վարդենյաց լեռնանցքը փակ է կցորդիչով բեռնատարների համար, դժվարանցանելի՝ մյուս տեսակի տրանսպորտային միջոցների Ոսկերչության ոլորտի կասկածելի աճը շարունակում է «բարձր տնտեսական աճ» ապահովել Զախարովան՝ Ուկրաինային ադրբեջանական զենք մատակարարելու մասին՝ նման տեղեկությունները մանրակրկիտ ստուգվում են Իշխանությունների՝ ամեն ինչ օպտիմալացնելու ու կրճատելու սեւեռումը հասել է Դիլիջան Տարածքներ զիջելը դե ֆակտո տարածքային փոփոխությունների է հանգեցնում․ Գևորգ Դանիելյան Մահացել է Արարատ Զուրաբյանի դուստրը Ինչու չի կազմակերպվել Վրաստանի վարչապետի հանդիպումը Կաթողիկոսի հետ Նախկին ԱԱԾ-ականները՝ Զվարթնոցից ռուս սահմանապահներին հանելու մասին «Ճակատագրական չաթը». ինչո՞ւ են հրաժարական տվել 4 դատավորները Թալիբները նախատեսում են քարկոծելով մահապատժի ենթարկել կանանց դավաճանության համար Հետազոտողները վերծանել են ացտեկների տեքստերը, որոնք պատմում են մայրաքաղաքի հիմնադրման և իսպանացիների ներխուժման մասին Գիտնականները արհեստական բանականության կիրառմամբ բարելավել են գարեջրի համը Իտալական լճում «առաջադեմ տեխնոլոգիաներով» կառուցված հնագույն նավակներ են հայտնաբերվել Մենք «Զանգեզուրի միջանցք» տերմինը չենք օգտագործում, այլ` երթուղի, որը Ադրբեջանի արևմտյան շրջանները ՀՀ-ի Սյունիքի մարզով կապում է Նախիջևանի հետ․ Զախարովա Թիվ 130 դպրոցի՝ յուրացումների մեջ մեղադրվող տնօրենն ազատվեց աշխատանքից 29-ամյա երիտասարդը կալանավորվել է դանակով համաքաղաքացու սպանության փորձի և վերջինիս փեսային մարմնական վնասվածքներ հասցնելու մեղադրանքով Փնտրելու կարիք չկա, այդ մարդիկ Տավուշում սպասում են ձեզ. Գառնիկ Դանիելյանը՝ Ալեն Սիմոնյանին 153 մլն ռուբլի. ՌԴ-ում բանկի փոխնախագահին թալանել են սեփական բանկում Ոստիկանության պաշտոնատար անձ կաշառք է ստացել ապօրինի հատված փայտանյութի տեղափոխման դիմաց Crocus City Hall-ը գրավադրվել է Գազպրոմբանկում Ծեծկռտուք Արարատի մարզում՝ համայնքապետարանի աշխատակիցների մասնակցությամբ Crocus City Hall-ը՝ ահաբեկչությունից հետո Ես ավելի լավ ֆուտբոլ եմ խաղում, քան մեր հավաքականը. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 189 Ժխտողականներ Էրդողանն ու Նեթանյահուն ամոթաբար շահարկում են ցեղասպանություն եզրույթը՝ միմյանց մեղադրելու համար․ Սասունյան Ալիևը Փաշինյանին հանդիմանել է Վարդան Օսկանյանը արցախցիների հետվերադարձի վերաբերյալ բանակցություններ է վարում Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում Արևմուտքը Փաշինյանին զգուշացնում է Կարևորը արդյունքն է, իսկ այն բացասական է. Պետրակով 2 հարկի վերանորոգման համար ծախսվել է 55 մլն դրամ, իսկ ճանապարհների վրա՝ 0 Հնագետները պատմական բնահողի նմուշներում առաջին անգամ միկրոպլաստիկ են հայտնաբերել ԱԱԾ մեկուսարանը կփակվի, նոր ՔԿՀ է ստեղծվում Ավելի ու ավելի ենք մոտենում այն կետին, որտեղ կործանարար քաոսն անխուսափելի է․․․ Մհեր Մելքոնյան Մահացել է Արթուր Աբրահամի հայրը Ներքին խմբում գրված հայհոյանքները հավանելու դնելու համար դատավորը հեռացավ համակարգից Կտրականապես դեմ ենք Կոնսերվատորիան այլ ԲՈւՀ-ի հետ միավորելուն. ԿԳՄՍՆ-ին դիմում է փոխանցվել «Զանգեր»-ի մոտակայքում ձյան և մերկասառույցի պատճառով բեռնատարներ էին արգելափակվել, օգնության են հասել փրկարարները Crocus City Hall-ում տեղի ունեցած ահաբեկչության գործով ձերբակալվածների ցուցմունքները հաստատել են ուկրաինական հետքը Թուրքական լրատվամիջոցները մանրամասներ են հայտնել «Crocus»-ի ահաբեկչության մեջ մեղադրվողների՝ Ստամբուլում գտնվելու մասին Արդյոք Գուրգեն Արսենյանը վայր կդնի մանդատը Լեմկինի ինստիտուտը հանրությանը կոչ է արել համոզել Ալիևի ռեժիմին ազատ արձակել հայ ռազմագերիներին «3+3» հարթակի հաջորդ հանդիպումը կարող է տեղի ունենալ այս տարի. Ռուսաստանում Իրանի դեսպան ԱԳՆ-ն ցանկանում է փոփոխություններ անել «ՀՀ պետական դրոշի մասին» օրենքում Թող ԱԱԾ-ն մի հատ էլ բացատրի՝ ինչպես է վերականգնելու պետությանը հասցված 16 մլրդ դրամի վնասը. Նազարյան Պետդեպը՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի հետ փոխգործակցության մասին Գլխավոր դատախազությունը որոշել է պետականացնել Գրողների միության շենքը Ինչո՞ւ է Բելառուսն արգելել «Այրում» նռան գինու ներմուծումը․ ՍԱՏՄ-ն դեռ պաշտոնական գրություն չի ստացել Օրվա խորհուրդ ՀՀ տարածքում կան փակ և դժվարանցանելի ավտոճանապարհներ․ Լարսը բաց է Արցախի հայերի վերադարձի իրավունքը, որը ճանաչվել է Միջազգային դատարանի կողմից, այսօր ոտնահարվում է․ ՀՀ-ում Ֆրանսիայի դեսպան Սիրելի Տոյվո Կլաար, Ադրբեջանը պատրաստվում է Հայաստանի դեմ նոր ագրեսիայի. Տիգրան Բալայան Պրիմատների ուղղահայաց քայլքը զարգացել է երեք փուլով. հետազոտություն Երկար մազերով կանայք ավելի հաճախ են սեքսով զբաղվում Մոսկվայում դատարանը կալանավորել է Crocus City Hall-ի գործով 8-րդ մեղադրյալին Բավականին բարդ շրջան ենք ապրում մեր բարեկամ, եղբայրական Հայաստանի հետ հարաբերություններում. Պեսկով Բլոգերին 7 հոգով գցում են ասֆալտին․ Սամսոնյանի, Սաղաթելյանի ձերբակալությունը ձեր արածը ջուրը գցեց Վիճաբանությունն ավարտվել է երկու անձի դանակահարությամբ, 29-ամյա երիտասարդը ձերբակալվել է Բոլորը լուռ հետևում են Փաշինյանի ձեռքին ՀՀ նախագահի պաշտոնական էջից հեռացվել է «Արցախի Հանրապետություն» բաժինը. ԱԺ պատգամավոր Արծվաշենցիներից ստորագրություններ և փաստաթղթեր են հավաքում Դատարանն անվավեր է ճանաչել Բրսյուսովի համալսարանի պրոռեկտոր Ցոլակ Ակոպյանին աշխատանքից ազատելու հրամանը Հայաստանի իշխանությունները չեն գնացել ՌԴ դեսպանատուն, չեն ցավակցել Միայն Թումանյան փողոցում հատվելու է շուրջ 160 ծառ «Հելե՛ք ոտքի. ինչ արել եմ, Ձեզ համար եմ արել». ինչ է ասել հիվանդանոցում նռնակի պայթյունից վիրավորում ստացած Արթուր Մովսիսյանը Փաշինյանի խոստացված մեկշաբաթյա ժամկետը երեկ լրացավ Լարսի անցակետին այլընտրանքը չի կառուցվում. Նիկոլ Փաշինյանը խաբել է. մաս 188 Ինչպես է նախօրեին ապահովվել ԱԺ-ում անվտանգությունը «Դատարկ բնակավայրում» մեր արյունն է հեղված. Բագրատ Սրբազան Կստեղծվի Սպորտի կառավարման կենտրոն. նախագիծ
Հարցում

Արմեն Գևորգյան. Իշխանության որակի և ռիսկերի մասին

Tert.am–ը ներկայացնում է նախկին փոխվարչապետ Արմեն Գևորգյանի հեղինակային հոդվածը, որում նա անդրադարձել է կառավարության նոր կառուցվածքին: Արմեն Գևորգյանի բնորոշմամբ՝ կառավարության նոր կառուցվածքը կիսատ լուծում է, քանի որ, ստանալով երկիրը 5 տարի կառավարելու մանդատ, կարելի էր ներկայացնել պետական կառավարման համակարգը վերևից ներքև բարեփոխելու ամբողջական ծրագիր։ Այսօրվա լուծումը, ըստ Արմեն Գևորգյանի, թերի է նաև այն պատճառով, որ իր բովանդակությամբ չի ընդգրկում բոլոր ներպետական իշխանական հարաբերությունները՝ կառավարություն-տարածքային կառավարում-տեղական ինքնակառավարման մարմիններ։ «Լուծվել է այսբերգի վերևում երևացող խնդիրը, իսկ թե ինչ կլինի ստորջրյա հատվածի հետ, դեռ հայտնի չէ»,- գրում Արմեն Գևորգյանը: Հոդվածն ամբողջությամբ ներկայացնում ենք ստորև.

Կառավարության նոր կառուցվածքի քննարկման փուլում ես միտումնավոր տեսակետ չեմ արտահայտել՝ սուբյեկտիվ չընկալվելու համար։ Բայց հարցը շատ կարևոր է. ուշադիր հետևելով հնչող կարծիքներին, ցավոք, ես այդպես էլ չլսեցի որևէ ծրագրային հիմնավորում, թե ինչու է մեզ պետք կառավարության հենց այսպիսի կառուցվածք։

Ինքս դեմ չեմ եղել կառավարության կազմի և կառուցվածքի փոփոխության գաղափարին, և մշտապես հանդես եմ եկել կառուցվածքի և կազմի տեսանկյունից կոմպակտ և արդյունավետ կառավարություն ունենալու օգտին։ Սակայն երկար տարիների ընթացքում այս երկու հանգամանքները միշտ պայմանավորված են եղել քաղաքական հանգամանքներով և նպատակահարմարությամբ, այլ ոչ՝ օբյեկտիվ անհրաժեշտությամբ։ Հիմնական քաղաքական դերակատարը միշտ թիմում կոալիցիոն գործընկերներ ունենալու և նրանց կադրային նախասիրությունները հաշվի առնելու անհրաժեշտություն է ունեցել։ Սակայն 2018թ.-ի դեկտեմբերին տեղի ունեցած խորհրդարանական ընտրություններից հետո, կարծես թե, լավ հնարավորություն էր ընձեռվել՝ խուսափելու այդ ազդեցության գործոններից և ոչ միայն ձևավորել նոր տիպի կառավարություն, այլ առհասարակ երկրում կազմավորել նոր տիպի գործադիր իշխանություն։

Երկարատև քննարկումներից և հայտարարություններից հետո ի վերջո ստացանք այն, ինչ հիմա ունենք։ Ակնհայտ է, որ այն չի համապատասխանում ո՛չ հասարակության մեծ մասի, ո՛չ էլ՝ խորհրդարանական մեծամասնության պատկերացումներին։ Արդյունքում մենք ունենք հերթական կիսատ լուծումը, որը չի ազդելու պետական ապարատի և երկրում կառավարման ողջ համակարգի արդյունավետության և, ընդհանուր առմամբ, նաև իշխանության որակի վրա։

Սակայն նախքան կառավարության գործունեության՝ ներկայիս ձևաչափի գործնական վերլուծությանն անդրադառնալը, անհրաժեշտ է հասկանալ այն միջավայրի որոշակի առանձնահատկությունները, որը երկրում ձևավորվել է 2018թ-ի փոփոխություններից հետո։

Ժամանակակից հայ հասարակության համար ամենաբարդ լուծում պահանջող հարցը սոցիալ-տնտեսական և հասարակական-քաղաքական գործընթացների ծայրաստիճան անհատականացման՝ անձնակենտրոնության հաղթահարումն է։ Մեր կյանքի որակը կփոխվի, եթե փոխվի հասարակության մեջ հարաբերությունների որակը, որտեղ անհատի գործոնը կլինի կարևորներից մեկը, բայց ոչ՝ հիմնարարներից։ Մեզ մոտ ավելի լավ ընկալվում է առաջնորդի հեղինակությունը, այլ ոչ՝ այն քաղաքական ուժի, որը վերջինս ներկայացնում է․ավելի հեշտ է հարգել և հաշվի նստել ոչ ֆորմալ առաջնորդի դիրքորոշման հետ, քան՝ ինքդ քեզ նեղություն տալ՝ ունենալու սեփական դիրքորոշում։ Վերին օղակներից մինչև ստորին օղակները անձի շուրջ այս կենտրոնացումը այն հիմնական գործոնն է, որը պետք է ադեկվատ գնահատական ստանա և ռացիոնալիզացվի։

Հաջորդ հանգրվանային կետը. շատ կարևոր է՝ ճիշտ հասկանալ երկրում տեղի ունեցած փոփոխությունների նկատմամբ հանրային սպասումների բովանդակությունը։ Դա ամենևին պարզ, մակերեսային խնդիր չէ, ինչպես հաճախ ներկայացվում է։

Ես գերադասում եմ դրանք տարբերակել ըստ շահառուների խմբերի, այլ ոչ՝ ըստ բովանդակության։

• 1-ին խումբ․հեղափոխական փոփոխությունների ներքին շահառուները՝ ավագ սերունդը (թոշակառուները), երիտասարդությունը, գործազուրկներն ու անապահովները, պետական հատվածի աշխատողները (այդ թվում՝ ուսուցիչները, բժիշկները և այլն), պետական պաշտոնյաները, բիզնեսը, միջին խավը, խոշոր բիզնեսը, հին և նոր քաղաքական վերնախավերը։

• 2-րդ խումբ հեղափոխական փոփոխությունների արտաքին շահառուները՝ Ռուսաստան, ՀԱՊԿ, ԵԱՏՄ, ԱՄՆ, ԵՄ, Ադրբեջան-Թուրքիա, Իրան։

• 3-րդ խումբ․ Սփյուռքը՝ արևմտյան և ռուսական։

Այս բոլոր խմբերի սպասելիքները միմյանցից տարբերվում են։ Հենց այն հանգամանքը, որ մայիսյան փոփոխություններից հետո ինչպես երկրի ներսում, այնպես էլ՝ դրանից դուրս ձևավորվել են սպասումների մեծաքանակ խմբեր, օբյեկտիվորեն բարդություններ է ստեղծում իշխանությունների աշխատանքի և դրական զարգացման վրա կենտրոնանալու առումով։ Բոլոր խմբերին միավորում է մեկ ընդհանուր ձգտում՝ ստանալ արագ և շոշափելի արդյունքներ, և ամենևին կարևոր չէ, որ, ընդգծում եմ, այդպիսի արդյունք հաճախ հնարավոր է ստանալ միայն այդ խմբերից մեկի կամ մի քանիսի սպասելիքների հաշվին։ Հնարավոր չէ բոլորին և միանգամից բավարարել։ Սրա մասին պետք է միշտ հիշել։ Եթե բոլոր խմբերի կողմից հանրային աջակցության շատ բարձր մակարդակի պահպանումը լինելու է գերնպատակ, դա բարեփոխումների և կառուցողական փոփոխությունների համար իրական խոչընդոտ է դառնալու։ Դա, ցավոք, լինելու է առաջին քայլը՝ անձնական հեղինակության և անձնական իշխանության ամրապնդման ճանապարհին, իսկ դրան հասնել հնարավոր է միայն մեծ պոպուլիզմի և հեղափոխական էյֆորիայի պահպանման գնով։

Հարկավոր է հասկանալ, որ առաջիկա տարիներին հնարավոր չէ բեկումնային զարգացում ապահովել, ինչը մարդիկ ակնկալում են։ Այդ զարգացումը կիրականանա աննկատ կերպով՝ ժամանակի ընթացքում։ Այն հնարավոր չի լինի ժամանակագրական առումով սահմանել և ֆիքսել, ասենք՝ սա սկիզբն է, սա էլ՝ վերջը։

Բեկում հնարավոր կլինի համարել մեր կյանքի որակական փոփոխությունը, ընդ որում՝ ոչ միայն անձնական և ընտանեկան բարեկեցության առումով, այլև՝ հասարակական-քաղաքական հարաբերությունների տեսանկյունից։ Այս տեսանկյունից բեկում է համարվելու հետևյալ մոդելի գերիշխումը՝ ես երջանիկ կլինեմ ոչ միայն այն դեպքում, երբ կաշխատեմ ու արժանապատիվ աշխատավարձ կստանամ՝ ապահովելով իմ և հարազատներիս բարեկեցությունը, այլ նաև այն պարագայում, երբ կապրեմ արդար և հանդուրժող հասարակական միջավայրում։

Կիսատ լուծումների թակարդը

Ինչո՞ւ է կառավարության նոր կառուցվածքը կիսատ լուծում, և ինչո՞ւ այդպիսի լուծում ստացվեց։ Լուծումը թերի է, քանի որ, ստանալով երկիրը 5 տարի կառավարելու մանդատ, կարելի էր ներկայացնել պետական կառավարման համակարգը վերևից ներքև բարեփոխելու ամբողջական ծրագիր։ Դա չէր նշանակի բոլոր գաղափարների անմիջապես իրականացում, բայց կհստակեցներ ճանապարհային քարտեզը, որը ցույց կտար, թե ինչպես և ինչ ուղղությամբ է շարժվում կառավարությունը, ինչպիսի նոր գործադիր իշխանություն է ձևավորվելու երկրում։

Կառավարության նոր կառուցվածքը խոշորացման արդյունք է։ Խոշորացումը չի կարող լինել ինքնանպատակ, այլ պետք է ունենա որոշակի հատուկ, ավելի գլոբալ նպատակի հասնելու ձգտում, օրինակ՝ կառավարության անդամների կողմից անցումը ամենօրյա օպերատիվ կառավարումից՝ ծրագրային աշխատանքի ավելի լայն սպեկտրի։

Այսօրվա լուծումը թերի է նաև այն պատճառով, որ իր բովանդակությամբ չի ընդգրկում բոլոր ներպետական իշխանական հարաբերությունները՝ կառավարություն - տարածքային կառավարում - տեղական ինքնակառավարման մարմիններ։ Լուծվել է այսբերգի վերևում երևացող խնդիրը, իսկ թե ինչ կլինի ստորջրյա հատվածի հետ, դեռ հայտնի չէ։

Սուպերնախարարությունների ձևավորմամբ պետք է ենթադրվեր օպերատիվ բնույթի բազմաթիվ գործառույթների փոխանցում տեղական ինքնակառավարման մարմիններին։ Կառավարության այսպիսի ֆորմատի պարագայում դա արդյունավետ ներպետական հարաբերություններ ապահովելու շատ տրամաբանական մոդել է․ լիազորությունների վերաբաշխում՝ կենտրոնից դեպի շրջաններ։

Բացի այդ.

- չլուծված են մնում կառավարության կառուցվածքի վերաբերյալ մի շարք սկզբունքային հարցեր, օրինակ՝ ներքին գործերի նախարարություն ձևավորելու հարցը,

- կասկածներ են առաջացել՝ կապված այն հանգամանքի հետ, որ մեծ մասամբ նոր կառուցվածքը կառավարության անդամների նկատմամբ վարչապետի անձնական համակրանքի և ամբիցիաների հիման վրա է ձևավորվել, այլ ոչ՝ հիմնվելով ռացիոնալության և նպատակահարմարության վրա,

- չի լուծվել, մեծ հաշվով, քաղաքական պատասխանատվությունը գործադիր իշխանության մարմինների ամբողջ համակարգի վրա բաշխելու հարցը, ինչը նախ և առաջ չի դրսևորվում առաջնային մանդատ ունեցող մարմնի՝ ԱԺ-ի նկատմամբ դրանց հաշվետվողականությամբ,

- չի լուծվել պետական ծառայության շարունակականության և արդյունավետության ապահովման հարցը և, ամենակարևորը, չեն ձևավորվել պետական ծառայողներին մոտիվացնելու նոր մոտեցումներ, նկատի ունեմ՝ աշխատավարձերն ու խրախուսման ֆոնդերը։

Կառավարության այսպիսի կառուցվածքում առկա են առանձնահատուկ սուբյեկտիվ շահագրգռվածության որոշ անտեսանելի ասպեկտներ․

- Պահեստայինների կարճ նստարան․ չկան այնպիսի խաղացողներ, որոնք ի վիճակի են աշխատել գործադիր իշխանության մեջ և ղեկավարել առանձին ոլորտներ, թիմակիցներից շատերը ստիպված ուղարկվեցին ԱԺ, որպեսզի այնտեղ նույնպես պահպանվի կառավարելիությունը։

- Փոքրաթիվ նախարարների հետ հնարավոր է ավելի հաճախ և ավելի հարմարավետ միջավայրում հանդիպել, այդպես ավելի հեշտ է նրանց մշտապես պահել տեսադաշտում ու հետևել նրանց աշխատանքին, ինչն իր հերթին մեծացնում է հաճախ նրանց գործերին միջամտելու և ինքնուրույնությունը սահմանափակելու ռիսկերը։

- Արդեն ձեռք բերած իշխանությունը «Հին Հայաստանի» մեխանիզմներով ու մեթոդներով պահպանելու ցանկություն՝ ուղղակիորեն վարչապետի ենթակայության տակ պահելով իրավապահ մարմինները, այդ թվում՝ ոստիկանությունն ու ԱԱԾ-ն։

Արմեն Գևորգյան
ՀՀ նախկին փոխվարչապետ
Շարունակելի

Բաժանորդագրվեք Top-News.am-ին Telegram-ում

 

 

Հետևեք մեզ Telegram-ում
website by Sargssyan