Թուրքիան կքվեարկի այնքան, մինչեւ որ Էրդողանն ստանա ցանկացածը. NYT
Այս թեմայով
- Ստամբուլի քաղաքային ավտտոբուսները հետաքրքիր ձեւով են շնորհավորել նոր քաղաքապետի հաղթանակը (տեսանյութ)
- Ստամբուլի քաղաքապետի իշխանական թեկնածուն պարտությունից հետո արտասվել է (տեսանյութ)
- Թուրքիայի ԳԸՀ-ն հրաժարվել է չեղյալ համարել նախագահական ընտրությունների արդյունքները
- Ստամբուլի ընդդիմադիր քաղաքապետը հրաժարվել է ընդունել ԿԸՀ որոշումը
Իշխանությունում վեր բարձրանալու 17 տարիներին Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը միշտ կարողացել է հույսը դնել Ստամբուլի վրա, որտեղ սկսել է քաղաքական կարիերան 1990-ականներին որպես քաղաքապետ։ «Ով հաղթի Ստամբուլում, նա էլ կշահի Թուրքիայում»,- ասել է Էրդողանը, գրում է NYT-ը։
Ուստի, երբ մարտի 31-ին ընդդիմությունը հաղթեց Ստամբուլում տեղական ինքնակառավարման համազգային ընտրություններում, այդ հաղթանակը լուրջ հարված հանդիսացավ Էրդողանի ավելի ավտորիտար դարձող կառավարմանը։ Էլ ավելի մեծ հարված հասցվեց, երբ Էրդողանը չեղարկեց ընտրությունները։ Այն, ինչ տեղի կունենա հետո, կարող է բեկումնային լինել նրա կառավարման համար։
Մինչ Էրդողանի տիրապետությունը եւ նոր լայն լիազորությունները, որոնք նա ստացավ անցած տարվա ընտրություններում, լրջորեն թուլացրեց դեմոկրատական ինստիտուտները Թուրքիայում, թուրքերը հիմնականում շարունակում էին քվեատուփն ընկալել որպես տեղ, որտեղ կարող են արտահայտել իրենց կարծիքը։ Տպավորիչ աճից հետո Թուրքիայի տնտեսության անկման հետ կապված՝ ակնկալվում էր, որ ԱԶԿ-ն կպարտվի տեղական ինքնակառավարման մարմինների ընտրություններում, եւ այդպես էլ եղավ։ Բացի Ստամբուլից՝ կուսակցությունը կորցրեց վերահսկողությունն Անկարայի եւ մի քանի նահանգների հանդեպ։
Բայց հենց Ստամբուլի կորուստը կատաղեցրեց Էրդողանին։ Ապրիլի կեսին ընտրական մարմինները հաստատեցին, որ ընդդիմության թեկնածու Էքրեմ Իմամօղլուն հաղթել է ԱԶԿ թեկնածու Բինալի Յըլդըրըմին։ Պարտությունը ԱԶԿ-ում լուրջ վեճերի առիթ դարձավ արդյունքները վիճարկելու համար։ Սկզբում արդյունքներին համաձայնած Էրդողանն այնուհետեւ սխալ որոշում կայացրեց։ Երկուշաբթի Բարձրագույն ընտրական խորհուրդը, որի անկախությունը բավական կասկածելի է, ենթարկվեց ԱԶԿ-ին եւ որոշեց Ստամբուլի քաղաքապետի կրկնական ընտրություններ անցկացնել։
Որոշումը ճիշտ չէ մի քանի պատճառներով։ Ամենաակնհայտը այդ ամբողջ գործընթացի կեղծ լինելն է։ Խորհուրդն արդեն մասնակի հաշվարկ կատարել էր, եւ խնդիրը ծագել էր աննշան տեխնիկական դետալացման պատճառով։ Եվրոպացի ղեկավարները դատապարտել են այս քայլը Ֆեդերիկա Մոգերինիի՝ Եվրամիության արտաքին քաղաքական գերատեսչության ղեկավարի գլխավորությամբ, որն ասել է, որ ընտրությունների արդյունքների չեղարկումը «հակասում է դեմոկրատական ընտրական գործընթացի հիմնական նպատակին»։
Նախ՝ վիճարկելով քվեարկությունը, որտեղ նա ակնհայտորեն տանուլ է տվել, Էրդողանը ցուցադրեց իր թուլությունը՝ դրանով իսկ զգալիորեն ուժեղացնելով Իմամօղլուի ընդդիմությանը։ Հենց որ որոշումը հայտարարվեց, մարդիկ դուրս եկան Ստամբուլի փողոցներ՝ կաթսաներին ու տապակներին հարվածելով եւ սուլելով ի նշան բողոքի։
Էրդողանի որոշումը էլ ավելի թուլացրեց թուրքական լիրայի դիրքերը, ինչը հանգեցրեց արտասահմանյան ապրանքների գների բարձրացման եւ գնաճի։
Կրկնական ընտրությունները նշանակված են հունիսի 23-ին, եւ Էրդողանը, ամկասկած, գործի կդնի իր ողջ քաղաքական զինանոցը, որպեսզի համոզվի, որ իր մարդը կհաղթի։ Բայց Իմամօղլուն՝ աշխարհիկ Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության պահպանողական թեկնածուն, լինելով Էրդողանի ուշադրության կենտրոնում ներկայում ավելի է ուժեղանում։
Որոշ ոչ մեծ ընդդիմադիր կուսակցություններ դուրս են մնացել ընտրարշավից՝ մեծացնելով Իմամօղլուի շանսերը։
Էրդողանը եւ ԱԶԿ-ն մեծ վնաս են հասցրել դեմոկրատիային Թուրքիայում։ Բայց Ստամբուլում դրանք համը հանել են։ Եթե ԱԶԿ-ն հաղթանակի հավակնի, սկզբից եւեթ խարխուլ կլինի, քանի որ հիմնվում է ուժեղ ձեռքի վրա։ Կամ էլ գուցե նորից Իմամօղլուն կհաղթի։