Ալիեւը շտապում է եւ առաջ բերում ընտրությունները

Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիեւը նախագահի ընտրությունը հոկտեմբերից տեղափոխեց ապրիլ: Պաշտոնապես ընտրությունների տեղափոխումը բացատրում են Ադրբեջանի Դեմոկրատական Հանրապետության ստեղծման հարյուրամյակի նախապատրաստական աշխատանքներով, այսուհանդերձ, փորձագետները վստահ են, որ Ալիեւը ցանկանում է օգտվել տնտեսության ժամանակավոր վերելքից եւ ստանալ լայն զանգվածների աջակցությունը: 

Այսպիսով, ընտրությունները կկայանան ապրիլի 11-ին՝ յոթ ամիս շուտ նախատեսվածից եւ մեկ ամիս ուշ՝ ՌԴ նախագահի ընտրություններից: 

«Ադրբեջանի Հանրապետըության սահմանադրության համաձայն, ընտրությունները պետք է կայանային հոկտեմբերի 17-ին, բայց, սկսած մայիսից մեր երկրում անցկացվելու են միջազգային բարձր մակարդակի միջոցառումներ: Դրանք եւ հանրապետության հիմնադրման հարյուրամյակին նվիրված միջոցառումներն են, այնպես էլ Միջազգային մարդասիրական համաժողովը: Այս միջոցառումների մեծ մասը պետք է անցկացվի տարվա վերջին եւ կհամընկնեին ընտրություններին»,- Ալիեւի որոշումը մեկնաբանել է նրա օգնական Ալի Հասանովը:  

Ընդունված է համարել, որ ընտրությունների տեղափոխումն ավելի վաղ ժամկետ բոլոր երկրներում էլ ձեռնտու է կառավարող ուժին: 

Արդեն հիմա հայտնի է, որ Ադրբեջանում կառավարող ուժի թեկնածուն լինելու է Իլհամ Ալիեւը: Երկուշաբթի Ադրբեջանի արհմիությունների համաժողովը նրան առաջադրեց նախագահի թեկնածու: Ընդդիմության ներկայացուցիչները հայտարարել են, որ նախագահը հատուկ գնացել է այս քայլին, որ ընդդիմությանը հնարավորություն չտա առաջադրել այլընտրանքային թեկնածու: 

Փորձագետները համոզված են, որ Ադրբեջանի տնտեսական ներկա վիճակը հաղթաթուղթ է Իլհամ Ալիեւի ձեռքին: «Լինելով մարդ, որն ունի բավական նորմալ միջազգային կրթություն, նա հասկանում է, որ առայժմ տնտեսության վիճակը բարվոք է»,- կարծում է ԱՊՀ երկրների ինստիտուտի փոխտնօրեն Վլադիմիր Ժարիխինը: Փորձագետի կարծիքով, Ալիեւը փորձում է օգտվել նավթի հարաբերական բարձր գներից:

Gulf State Analytics-ի առաջատար փորձագետ Փեոդոր Կարասիկը շեշտում է, որ այս քայլով Ալիեւը մի քանի նպատակի է հասնում: «Առաջին հերթին նա իր մանդատը կարող է հաստատել Ռուսաստանի ընտրություններից գրեթե անմիջապես հետո: Երկրորդ՝ նա ձգտում է օր առաջ սկսել երկրորդ ժամկետի պաշտոնավարումը, քանի որ Ադրբեջանը պետք է արագացնի տնտեսական գործընթացները»,- շեշտում է փորձագետը: 

Ալիեւին հաղթանակի դեպքում բացի տնտեսական խնդիրներից սպասվում է Լեռնային Ղարաբաղի հնացած հիմնախնդրի կարգավորման գործընթացը: Անցած տարեվերջին ՌԴ ԱԳ նախարար Սերգեյ Լավրովի հետ հանդիպման ժամանակ Իլհամ Ալիեւն ասել է. «Ադրբեջանը շահագրգռված է այս խնդրի արագ կարգավորմամբ»:

Անցած տարվա սեպտեմբերին ԼՂ հիմնախնդրի կարգավորման հարցում նկատվեց որոշակի առաջընթաց: 

Առաջին անգամ Հեյդար Ալիեւի որդին՝ Իլհամ Ալիեւը նախագահի պաշտոնում ընտրվեց 2003-ին: Իր երկրորդ պաշտոնավարման սկզբում նա վերացվեց նախագահ ընտրելու սահմանափակումները: 

2016-ին էլ նախագահի կառավարման ժամկետը հինգից դարձվեց յոթ տարի եւ ավելացվեց փոխնախագահի պաշտոնը, որը հիմա զբաղեցնում է Իլհամ Ալիեւի կինը՝ Մեհրբանը: 

Ալիեւի համար կադրային նման որոշումը երաշխիքային մեխանիզմ է: Եթե նախագահ ընտրվելուց հետո նրա հետ ինչ որ բան այն չլինի, նախագահի պաշտոնը կզբաղեցնի նրա կինը մինչեւ հերթական նախագահի ընտրությունները:

Այսպիսով, հաջորդ ընտրությունները կկայանան միայն 2025-ին, երբ Իլհամ Ալիեւը կլինի ընդամենը 64 տարեկան:   

Ալեքսանդր Բրատերսկի